Υπέροχη συνταγή για βασιλόπιτα σμυρναίικη, φουσκωτή μα και μεστή στην υφή, με μεθυστικά αρώματα κονιάκ και πορτοκαλιού. Όπως θα την έφτιαχνε η γιαγιά μας στα ’50s.
Έχουν περάσει 99 χρόνια από τότε που η λιτή ελληνική μαγειρική και ζαχαροπλαστική άρχισε να μπολιάζεται με τις γαστρονομικές ιδέες και τα –σε κάποιες περιπτώσεις– πρωτόγνωρα προϊόντα, της μικρασιατικής κουζίνας, με τα οποία είχαν ήδη έρθει σε επαφή οι Ελληνίδες νοικοκυρές της μεγάλης κοσμοπολίτισσας Σμύρνης: της τότε πρωτεύουσας και μητρόπολης των Παραλίων με το βουερό λιμάνι που συγκέντρωνε λογής λογής υλικά και Ευρωπαίους εμπόρους, Άγγλους, Γάλλους, Ιταλούς, Ολλανδούς…
Παρότι ένας αιώνας είναι αρκετός για να θολώσει τα ίχνη της «αυθεντικότητας», καθώς κάθε γενιά προσαρμόζει τις συνταγές που βρίσκει στις δικές της γευστικές ανάγκες και τα προσφερόμενα υλικά, υπάρχουν δυο-τρία πράγματα που σίγουρα χαρακτηρίζουν την πρωτοχρονιάτικη πίτα της Σμύρνης.
Εν αντιθέσει με την πολίτικη βασιλόπιτα, η σμυρναίικη εκδοχή δεν περιελάμβανε στα υλικά της ούτε νωπή μαγιά ούτε μαχλέπι (ή μαστίχα) και δε θύμιζε τσουρέκι. Αντιθέτως περιείχε καινοφανή υλικά όπως η «αγγλική σκόνη», δηλαδή το μπέικιν πάουντερ, ενώ για τα αρώματά της στηριζόταν στο κονιάκ ή «βράντυ» (μπράντι) και στο πορτοκάλι.
Στο «Τετράδιο της Ερατώς», με τις χειρόγραφες σημειώσεις της Ερατώς Νομικού-Λημνίου, Σμυρνιάς αρχόντισσας που κατέγραφε τις συνταγές της από το 1867 ως το 1919, η σμυρναίικη βασιλόπιτα δίνεται με μπέικιν πάουντερ και κονιάκ, δεν περιλαμβάνει αυγά, έχει αλισίβα και αναμειγνύει το βούτυρο με σησαμέλαιο.
Η συνταγή που επιλέξαμε εμείς αποτυπώνει τον τρόπο που θα έφτιαχνε η «μοντέρνα» γιαγιά μας τη Βασιλόπιτα Σμύρνης στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’50. Στηρίζεται στα υλικά που δίνει ο Τσελεμεντές στην Ελληνίδα νοικοκυρά το 1957 (11η Έκδοση) με ελαφρώς πειραγμένες τις δόσεις ώστε να εναρμονίζεται με τα τωρινά μας γούστα.
Βασιλόπιτα σμυρναίικη
Υλικά Συνταγής
- 500 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις (περίπου 4 ½ φλιτζάνια)
- 15 γρ. μπέικιν πάουντερ (περίπου 3 κουταλάκια του γλυκού)
- 400 γρ. ζάχαρη (περίπου 2 φλιτζάνια)
- 230 γρ. φρέσκο βούτυρο αγελαδινό (περίπου 1 φλιτζάνι)
- 6 αυγά, χωριστά οι κρόκοι από τα ασπράδια
- 40ml κονιάκ (περίπου 1 φλιτζανάκι του ελληνικού καφέ)
- το ξύσμα και ο χυμός ενός ζουμερού πορτοκαλιού
Εκτέλεση
- Χτυπάτε τους κρόκους με τη ζάχαρη μέχρι να ομοιογενοποιηθούν και να γίνουν σαν κρέμα. Προσθέτετε το βούτυρο και συνεχίζετε το χτύπημα να ενσωματωθεί κι αυτό.
- Ανακατεύετε το κονιάκ με το χυμό πορτοκαλιού. Χτυπάτε τα ασπράδια σε μαρέγκα. Κρατάτε 1 φλιτζάνι αλεύρι εκτός και στο υπόλοιπο προσθέτετε το μπέικιν πάουντερ.
- Ρίχνετε στο μείγμα τον κρόκων το χυμό με το κονιάκ, το 1 φλιτζάνι αλεύρι και τη μισή μαρέγκα. Ανακατεύετε καλά, αλλά απαλά. Στη συνέχεια προσθέτετε το αλεύρι με το μπέικιν, ανακατεύοντας πάντα, και στο τέλος την υπόλοιπη μαρέγκα.
- Αδειάζετε το μείγμα σε στρογγυλή φόρμα βουτυρωμένη και ψήνετε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180° C για 45'-50'. Πασπαλίζετε με μπόλικη άχνη και ...Καλή Χρονιά!
