Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληροφόρησης για τα Τρόφιμα (EUFIC) έχει συμπυκνώσει σε 10 σημεία την ουσία της υγιεινής διατροφής για τα μεγαλύτερα παιδιά και τους έφηβους κι έχει δημιουργήσει κι ένα τεστ που βρίσκεται στο σάιτ του, έτσι ώστε με κάπως πιο ευχάριστο απ’ τα συνηθισμένα τρόπο, να μπορεί ο ενδιαφερόμενος/η να αξιολογήσουν την ποιότητα του φαγητού και του τρόπου ζωής τους.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληροφόρησης για τα Τρόφιμα (EUFIC) έχει συμπυκνώσει σε 10 σημεία την ουσία της υγιεινής διατροφής για τα μεγαλύτερα παιδιά και τους έφηβους κι έχει δημιουργήσει κι ένα τεστ που βρίσκεται στο σάιτ του, έτσι ώστε με κάπως πιο ευχάριστο απ’ τα συνηθισμένα τρόπο, να μπορεί ο ενδιαφερόμενος/η να αξιολογήσουν την ποιότητα του φαγητού και του τρόπου ζωής τους.
Θυμάσαι πώς ήταν όταν μάθαινες ποδήλατο; Το πιο σημαντικό ήταν να μάθεις να κρατάς ισορροπία. Όταν κρατούσες ισορροπία, τα πετάλια γυρνούσαν εύκολα, γύριζαν τις ρόδες και το ποδήλατο προχωρούσε. Το ίδιο ισχύει και για το φαγητό που επιλέγουμε να φάμε. Όταν έχουμε μάθει να τρώμε ισορροπημένα, ως προς τις ποσότητες και τα είδη των τροφίμων, όλα τα όργανα του σώματός μας λειτουργούν ομαλά και το σώμα μας αποτελεσματικά. Ακολουθώντας αυτές τις δέκα συμβουλές, θα μπορείς να διατηρείς τη φόρμα σου και την καλή σου υγεία. Είναι το ίδιο εύκολο με το ποδήλατο, αρκεί να μάθεις να κρατάς ισορροπία!
1. Το φαγητό είναι διασκέδαση. Απολάμβανε το φαγητό σου! Το να τρως με την οικογένειά σου ή τους φίλους σου, στο σπίτι ή στο σχολείο, είναι ένας πολύ ωραίος τρόπος να απολαμβάνεις το φαγητό σου. Έχει πλάκα να βλέπεις τι διαλέγουν οι άλλοι να φάνε – τι τρώνε οι φίλοι σου; Εσύ τρως διαφορετικές τροφές κάθε μέρα; Δες τι έχεις πάρει μαζί σου για κολατσιό ή το πιάτο στο γεύμα σου. Πόσα είδη φρούτων και λαχανικών μπορείς να εντοπίσεις;
2. Το πρωινό είναι ένα πολύ σημαντικό γεύμα. Όπως τα αυτοκίνητα, τα λεωφορεία και τα τρένα δεν μπορούν να κινηθούν χωρίς καύσιμα, έτσι και το σώμα μας χρειάζεται ενέργεια για να λειτουργήσει. Ειδικά μετά τον νυχτερινό ύπνο, τα επίπεδα ενέργειας είναι χαμηλά. Είτε, λοιπόν, ετοιμάζεσαι να πας στο σχολείο ή να τριγυρίζεις το σαββατοκύριακο, ξεκίνα τη μέρα σου με πρωινό. Οι άφθονοι υδατάνθρακες είναι το κλειδί: δοκίμασε ένα τοστ ή ψωμί, ή δημητριακά με γάλα, φρούτο ή γιαούρτι.
3. Τρώγε διαφορετικές τροφές κάθε μέρα! Η ποικιλία είναι η συνταγή της υγείας. Καθημερινά χρειάζεσαι περισσότερα από 40 θρεπτικά στοιχεία (όπως βιταμίνες και ανόργανα συστατικά) για μια καλή υγεία. Και επειδή δεν υπάρχει μία και μοναδική τροφή που να τα περιέχει όλα, είναι σημαντικό να «εξισορροπείς» τις καθημερινές σου επιλογές. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν καλές και κακές τροφές, οπότε δεν είναι απαραίτητο να στερηθείς τις τροφές που απολαμβάνεις. Ο καλύτερος τρόπος για να εξασφαλίσεις ότι έχεις μια καλή ισορροπία είναι να τρως μια μεγάλη ποικιλία τροφών κάθε μέρα.
4. Ποια ομάδα τροφίμων νομίζεις ότι είναι η πιο σημαντική; Η βάση της διατροφής σου πρέπει να είναι οι υδατάνθρακες. Περίπου οι μισές θερμίδες της δίαιτάς σου πρέπει να προέρχονται από υδατάνθρακες, δηλαδή από τρόφιμα όπως τα δημητριακά, το ρύζι, τα ζυμαρικά, οι πατάτες και το ψωμί. Οπότε, μια καλή ιδέα είναι να περιλαμβάνεις τουλάχιστον ένα από αυτά σε κάθε σου γεύμα. Δοκίμασε ολικής άλεσης ψωμί, ζυμαρικά και άλλα δημητριακά, για να σου δώσουν έξτρα φυτικές ίνες. Έχεις δοκιμάσει ποτέ να φτιάξεις το δικό σου ψωμί; Είναι πολύ διασκεδαστικό και μυρίζει τέλεια!
5. Κόλλα 5! Τρώγε φρούτα και λαχανικά σε κάθε γεύμα και ως γευστικά σνακ! Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι από τις πιο σημαντικές τροφές για να πάρουμε αρκετές βιταμίνες, ανόργανα συστατικά και φυτικές ίνες. Πρέπει όλοι να προσπαθούμε να τρώμε τουλάχιστον 5 μερίδες από αυτά κάθε μέρα. Για παράδειγμα, με ένα ποτήρι χυμό φρούτων στο πρωινό, ένα μήλο και μια μπανάνα ως σνακ και δύο λαχανικά μαζί με τα γεύματα, έχεις πετύχει το στόχο. Πόσα διαφορετικά είδη φρούτων και λαχανικών μπορείς να εντοπίσεις στο σουπερμάρκετ; Τι λες να δοκιμάσεις μερικά καινούργια;
6. Η αλήθεια για το λίπος. Το υπερβολικό λίπος δεν είναι καλό για την υγεία σου. Το να τρως πολλά από τα γνωστά λιπαρά τρόφιμα (όπως τηγανητές πατάτες, τηγανητά κρέατα, λουκάνικα, πίτες και γλυκά), μπορεί να μην είναι και τόσο καλό για την υγεία σου. Μέτρο χρειάζεται και στα λίπη για επάλειψη, όπως το βούτυρο και οι μαργαρίνες. Παρόλο που χρειαζόμαστε κάποια ποσότητα λίπους για να λάβουμε όλα τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία, είναι καλύτερο για την υγεία μας να μην τρώμε μεγάλες ποσότητες από αυτές τις τροφές και ξεφύγουμε από την ισορροπία. Εάν, λοιπόν, φας ένα μεσημεριανό με πολύ λίπος, φρόντισε να φας ένα χαμηλό σε λίπος βραδινό στο σπίτι.
7. Επίθεση στα σνακ! Τρώγε συχνά και διάλεγε διάφορα σνακ! Ακόμα κι αν τρως τακτικά γεύματα μέσα στην ημέρα, θα υπάρχουν στιγμές ενδιάμεσα που θα νιώθεις πείνα, κυρίως όταν έχεις έντονη σωματική δραστηριότητα. Τα σνακ μπορούν να καλύψουν αυτό το κενό, αλλά δεν θα πρέπει να αντικαθιστούν τα γεύματα, παρά να καταναλώνονται μόνο ως «έξτρα». Πολλά διαφορετικά σνακ είναι διαθέσιμα. Μπορείς να διαλέξεις ένα γιαούρτι, μια χούφτα φρέσκα ή αποξηραμένα φρούτα, λαχανικά σε μπαστουνάκια, όπως καρότο και σέλινο, ανάλατους ξηρούς καρπούς ή κράκερ ρυζιού, ή ίσως ένα κομμάτι κέικ φρούτου ή λίγο ψωμί με τυρί. Περιστασιακά, μπορείς να τρως πατατάκια και άλλα συσκευασμένα σνακ, μια σοκολάτα, ένα κομμάτι κέικ ή μπισκότα. Όποιο κι αν είναι το σνακ που σου αρέσει, να θυμάσαι ότι είναι καλό να τρως διάφορα είδη για να διατηρείς μια ισορροπία.
8. Σβήσε τη δίψα σου! Πίνε πολλά υγρά! Ήξερες ότι το μισό και παραπάνω βάρος του σώματός σου είναι νερό; Εκτός, λοιπόν, από τις τροφές που καταναλώνεις για να διατηρείς το σώμα σου υγιές, πρέπει να πίνεις και τουλάχιστον 5 ποτήρια υγρών την ημέρα. Ειδικά όταν κάνει πολλή ζέστη ή όταν έχεις έντονη σωματική δραστηριότητα, είναι πολύ σημαντικό να πίνεις πολλά υγρά. Συνήθως – όχι όμως πάντα – το σώμα σου σε ειδοποιεί για αυτό, με το να σε κάνει να διψάσεις. Το σκέτο νερό είναι, φυσικά, μια εξαιρετική επιλογή. Μπορείς να πίνεις νερό βρύσης ή μεταλλικό, απλό ή με γεύσεις, αεριούχο ή μη αεριούχο. Περιστασιακά μπορείς να καταναλώνεις χυμούς φρούτων, τσάι, αναψυκτικά, γάλα και άλλα ποτά.
9. Μην παραμελείς τα δόντια σου! Βούρτσιζε τα δόντια σου τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα. Βούρτσιζε τα δόντια σου τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα. Η πολύ συχνή κατανάλωση τροφών με ζάχαρη ή άμυλο μέσα στη μέρα παίζει ρόλο στη φθορά των δοντιών. Για αυτό δεν πρέπει να μασουλάς και να πίνεις από το πρωί μέχρι το βράδυ! Οι τσίχλες χωρίς ζάχαρη μπορούν να σε βοηθήσουν να διατηρείς τα δόντια σου υγιή. Ωστόσο, ο καλύτερος τρόπος για να διατηρείς ένα ωραίο χαμόγελο είναι βουρτσίζοντας τα δόντια σου δύο φορές την ημέρα με φθοριούχο οδοντόπαστα. Επίσης, μετά το βούρτσισμα των δοντιών σου το βράδυ, δεν πρέπει να φας ή να πιες τίποτα, παρά μόνο νερό!
10. Κινήσου! Να είσαι δραστήριος/α καθημερινά! Όπως ένα ποδήλατο μπορεί να σκουριάσει, αν δεν χρησιμοποιηθεί για αρκετό καιρό, έτσι και οι μύες και τα οστά του σώματός μας πρέπει να κινούνται. Η σωματική δραστηριότητα είναι απαραίτητη για μια υγιή καρδιά και για δυνατά οστά. Άσε που μπορεί να είναι και διασκεδαστική! Προσπάθησε να έχεις κάποιου είδους σωματική δραστηριότητα κάθε μέρα. Μπορεί να είναι απλώς το να πηγαίνεις με τα πόδια στο σχολείο και να ανεβαίνεις από τις σκάλες, όμως, παιχνίδια όπως το σκοινάκι και το ποδόσφαιρο στα διαλείμματα είναι καλά για να γυμνάσουν το σώμα. Η κολύμβηση είναι και αυτή ένα ιδιαιτέρως καλό άθλημα για να διατηρείς την υγεία σου σε καλή κατάσταση.
ΠΗΓΗ: Το κείμενο αυτό αποτελεί βάση του φυλλαδίου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Πληροφόρησης για τα Τρόφιμα (EUFIC) που έχει μεταφραστεί σε 12 γλώσσες. Περιέχει 10 ερωτήσεις με τη μορφή τεστ, όπου ανάλογα με τις απαντήσεις και τη βαθμολογία που συγκεντρώνεις, βλέπεις κατά πόσον είναι υγιεινή η διατροφή που επιλέγεις. Ενήλικοι και έφηβοι μπορούν να το ξεφυλλίσουν διαδικτυακά ή να εκτυπώσουν το φυλλάδιο πατώντας εδώ.
