Το ψυχολογικό στρες που σχετίζεται με την οικονομική ανασφάλεια που αισθάνονται οι πολίτες των οικονομιών της ελεύθερης αγοράς μπορεί να αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας.
Το ψυχολογικό στρες που σχετίζεται με την οικονομική ανασφάλεια που αισθάνονται οι πολίτες των οικονομιών της ελεύθερης αγοράς μπορεί να αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης παχυσαρκίας.
Της Αικατερίνης Καραφωτιά – Διαιτολόγος Διατροφολόγος BSc, SRD
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας μελέτης που διεξήχθη από ομάδα επιστημόνων του πανεπιστημίου της Οξφόρδης και δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση “ Economics and Human Biology ”, οι Αμερικάνοι και οι Βρετανοί έχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι παχύσαρκοι σε σχέση με τους Νορβηγούς και τους Σουηδούς, υποδεικνύοντας πως το άγχος της καθημερινότητας στα πλαίσια μιας άκρως ανταγωνιστικής κοινωνίας, χωρίς ισχυρό κράτος πρόνοιας, μπορεί να οδηγεί τα άτομα στην υπερκατανάλωση τροφής.
“Οι διάφορες στρατηγικές για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας ενθαρρύνουν τα άτομα να φροντίζουν τους εαυτούς τους, αλλά τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μελέτης προτείνουν πως η παχυσαρκία μπορεί έχει βαθύτερα κοινωνικά αίτια”, τονίζει ο Avner Offer, καθηγητής της ιστορίας των οικονομικών στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. “Είναι πιθανό πως το κόστος των οικονομικών οφελών των ευέλικτων και ανοικτών αγορών για την ατομική και δημόσια υγεία σπάνια λαμβάνεται υπόψη”, προσθέτει. Από τη μελέτη έντεκα διαφορετικών πλούσιων χωρών φάνηκε πως εκείνες που είχαν περάσει σε μια φιλελεύθερη κοινωνία της αγοράς –με ισχυρά αγοραστικά κίνητρα, αλλά ανίσχυρο κράτος πρόνοιας- είχαν και κατά ένα τρίτο μεγαλύτερα ποσοστά παχυσαρκίας.
Από τη σύγκριση τεσσάρων αγγλόφωνων κοινωνιών ελεύθερης αγοράς –Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, Μεγάλη Βρετανία, Καναδάς και Αυστραλία- με επτά σχετικά πλούσιες ευρωπαϊκές χώρες που παραδοσιακά προσφέρουν υψηλότερη κοινωνική προστασία –Φιλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Νορβηγία, Ισπανία και Σουηδία- φάνηκε πως η οικονομική ανασφάλεια σχετίζεται ισχυρότατα με την παχυσαρκία. Οι χώρες που χαρακτηρίζονταν από υψηλότερα επίπεδα επαγγελματικής και οικονομικής εξασφάλισης, χαρακτηρίζονταν και από χαμηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας.
“Ουσιαστικά, η υπόθεση που υποστηρίζουμε είναι πως το πέρασμα στη φιλελεύθερη κοινωνία της αγοράς έχει ενισχύσει τον ανταγωνισμό τόσο στο περιβάλλον της εργασίας όσο και στο τι καταναλώνουμε, με αποτέλεσμα η ατομική σταθερότητα και ασφάλεια να υπονομεύονται σημαντικά”, τονίζει ο Offer. Επιπλέον, υποστηρίζει πως το ξέσπασμα της παχυσαρκίας που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980, συνέπεσε με την ενίσχυση της φιλελεύθερης αγοράς στις Αγγλόφωνες κοινωνίες.
Η αύξηση του επιπολασμού της παχυσαρκίας στις Δυτικού τύπου κοινωνίες έχει πολλάκις συσχετισθεί με την ολοένα και αυξανόμενη διάθεση των φτηνών, επεξεργασμένων, ενεργειακά πυκνών και έτοιμων τροφίμων στις αλυσίδες ταχυεστιατορίων –ένα φαινόμενο γνωστό και ως “fast-food shock”-. Η ομάδα του καθηγητή Avner Offer, ωστόσο, υποστηρίζει πως οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις είχαν μεγαλύτερη επιρροή. Με τη χρήση ενός δείκτη που δημιουργήθηκε από το περιοδικό “The Economist”, οι ερευνητές μέτρησαν την επίδραση του έτοιμου φαγητού μέσω της διακύμανσης του κόστους ενός Big Mac χάμπουργκερ τωνMcDonald’s διεθνώς. Έτσι, φάνηκε πως η οικονομική ανασφάλεια, σε σύγκριση με το γρήγορο φαγητό, επηρεάζει σε διπλάσιο βαθμό τον επιπολασμό της παχυσαρκίας.
Η ερευνητική ομάδα του καθηγητή Avner Offer εξετάζει τα συγκεκριμένα δεδομένα σε ατομικό επίπεδο, ούτως ώστε να ανιχνευθούν οι αιτίες που μπορεί να εξηγούν το συγκεκριμένο φαινόμενο.