Οι συχνά επαναλαμβανόμενες αλλά μάταιες δίαιτες χαμηλών θερμίδων -που έχουν κάτι από την ηρωική προσπάθεια του Σίσσυφου, εξ ου και ο χαρακτηρισμός τους ως «γιο-γιο»- είναι πιθανό ότι θα επιφέρουν το ακριβώς αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα: να παχύνουν κάποιον, αντί να τον αδυνατίσουν.
Οι συχνά επαναλαμβανόμενες αλλά μάταιες δίαιτες χαμηλών θερμίδων -που έχουν κάτι από την ηρωική προσπάθεια του Σίσσυφου, εξ ου και ο χαρακτηρισμός τους ως «γιο-γιο»- είναι πιθανό ότι θα επιφέρουν το ακριβώς αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα: να παχύνουν κάποιον, αντί να τον αδυνατίσουν.
Αυτό είναι το μάλλον απρόσμενο συμπέρασμα μιας νέας βρετανικής επιστημονικής μελέτης, που παρέχει μια εξήγηση γιατί συχνά οι άνθρωποι, όταν σταματάνε τη δίαιτά τους, τρώνε περισσότερο από ό,τι θα έτρωγαν κανονικά, με συνέπεια να βάζουν ακόμη περισσότερα κιλά, αντί να χάνουν βάρος.
Οι ερευνητές των πανεπιστημίων του Έξετερ και του Μπρίστολ, με επικεφαλής τον ψυχολόγο ‘Αντριου Χίγκινσον του πρώτου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό ιατρικής και δημόσιας υγείας “Evolution, Medicine and Public Health”, βασίσθηκαν σε παρατηρήσεις όχι μόνο από ανθρώπους, αλλά από διάφορα ζώα και πουλιά. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος «διαβάζει» τις δίαιτες ως σύντομης διάρκειας λιμούς. Έτσι, ωθεί το σώμα -για λόγους αυτοσυντήρησης- να αποθηκεύσει περισσότερο λίπος, προμειμένου να έχει απόθεμα για μελλοντικές ελλείψεις τροφής. Όταν όμως κάποιος δεν καταφεύγει σε αλλεπάλληλες «δραστικές» δίαιτες κάθε λίγο και λιγάκι, τότε ο εγκέφαλος καθησυχάζεται ότι η προμήθεια της τροφής είναι επαρκής και αξιόπιστη τώρα και στο μέλλον, οπότε δεν έχει λόγο να αποθηκεύσει έξτρα λίπος.
Οι ερευνητές, οι οποίοι ανέπτυξαν κι ένα σχετικό μαθηματικό-βιολογικό μοντέλο, διαπίστωσαν ότι ουκ ολίγα ζώα -και ο άνθρωπος ανάμεσά τους- ενστικτωδώς αντιδρούν στην περιοδική έλλειψη τροφής με την κατάλληλη άμυνα: παχαίνοντας περισσότερο. Καθώς η παχυσαρκία ακολουθεί ανοδική τάση διεθνώς, οι επιστήμονες αναζητούν εναλλακτικές εξηγήσεις για το φαινόμενο. Η νέα μελέτη το εξηγεί από εξελικτική σκοπιά, θεωρώντας ότι το πάχος αποτελεί άμυνα για λόγους επιβίωσης. Όταν οι σημερινοί άνθρωποι εμπλέκονται σε ένα φαύλο κύκλο με δίαιτες γιο-γιο, τελικά άθελά τους πείθουν τον εγκέφαλό τους ότι πρέπει να αποθηκεύσει περισσότερο λίπος για να μη λιμοκτονήσει ο οργανισμός τους.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, από τη σκοπιά του εγκεφάλου, αυτή η αντίδρασή του είναι ορθολογική και έχει βαθιές ρίζες στην εξέλιξη. Από τη σκοπιά όμως του ανθρώπου που θέλει να αδυνατίσει, πρόκειται για σκέτη καταστροφή.
Οπότε ποιά είναι η πιο έξυπνη τακτική αδυνατίσματος; «Το καλύτερο πράγμα που μπορεί να κάνει κάποιος για να χάσει βάρος», σύμφωνα με τον Χίγκινσον, «είναι να κινηθεί σταθερά. Να τρώει κάθε μέρα ελαφρώς λιγότερο από ό,τι θα έκανε, αλλά να το κάνει αυτό συνεχώς. Και παράλληλα να ασκείται σωματικά. Τότε έχει περισσότερες ελπίδες να πετύχει ένα υγιές βάρος, από ό,τι αν ακολουθεί συνεχώς δίαιτες με χαμηλές θερμίδες».