7 συνταγές για σπιτικό ψωμί και μερικές συμβουλές για όσους ζυμώνουν πρώτη φορά.
7 συνταγές για σπιτικό ψωμί και μερικές συμβουλές για όσους ζυμώνουν πρώτη φορά.
ΨΩΜΙ ΜΕ ΣΚΛΗΡΟ ΑΛΕΥΡΙ (Βασική συνταγή)
Υλικά για 2 φόρμες: 1 κιλό αλεύρι σκληρό • 40 γρ. μαγιά νωπή • 4-5 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο και λίγο επιπλέον για τις φόρμες • 1 κοφτό κουταλάκι του γλυκού αλάτι • 1 κοφτό κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη • 1 κουταλιά της σούπας ξίδι • σουσάμι για το πασπάλισμα
Διαλύετε τη μαγιά σε ½ φλιτζάνι του τσαγιού χλιαρό νερό και την αδειάζετε σε μπολ. Ρίχνετε εκεί το λάδι, 2 φλιτζάνια του τσαγιού νερό ακόμη (σε θερμοκρασία δωματίου) και κατόπιν το αλεύρι. Προσθέτετε τη ζάχαρη, το αλάτι και το ξίδι και ζυμώνετε μέχρι να αποκτήσετε μια απαλή ζύμη.
Αφήνετε τη ζύμη να ξεκουραστεί και να φουσκώσει και τη ζυμώνετε πάλι. Της δίνετε μακρόστενο σχήμα και τη μοιράζετε σε δύο ορθογώνιες φόρμες. Πασπαλίζετε την επιφάνεια των ψωμιών με σουσάμι και τα αφήνετε 25’ για να πάρουν το σχήμα από τις φόρμες. Ψήνετε τα ψωμιά σε προθερμασμένο φούρνο στους 170ο – 180ο C 50’ περίπου.
ΨΩΜΑΚΙΑ ΜΕ ΛΙΑΣΤΗ ΝΤΟΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΑΠΠΑΡΗ
Υλικά: όλα τα υλικά της προηγούμενης συνταγής (βασική συνταγή) •
5 λιαστές ντομάτες στραγγισμένες από το λάδι τους και ψιλοκομμένες •
1 κουταλιά της σούπας κάππαρη στραγγισμένη και ψιλοκομμένη •
λίγη ρίγανη ή βασιλικό • λίγο ελαιόλαδο για το ταψί
Ακολουθείτε την ίδια ακριβώς διαδικασία με τη βασική συνταγή μέχρι το σημείο που αφήνετε τη ζύμη να ξεκουραστεί. Κατόπιν προσθέτετε τις λιαστές ντομάτες, την κάππαρη και τη ρίγανη ή το βασιλικό και ξαναζυμώνετε.
Χωρίζετε τη ζύμη σε ίσες ποσότητες και πλάθετε μίνι καρβελάκια ή χοντρά κορδόνια που τους δίνετε χαλαρό σχήμα σαλίγκαρου.
Τοποθετείτε τα ψωμάκια σε ταψί αλειμμένο με λάδι. Τα πασπαλίζετε με σουσάμι και τα αφήνετε να φουσκώσουν 20’. Ψήνετε κατόπιν τα ψωμάκια στους 170ο – 180ο C 30’-35’.
ΚΑΡΥΔΟΨΩΜΟ ΜΕ ΤΥΡΙ
Υλικά για 2 μακρόστενα ψωμιά: τα υλικά της βασικής συνταγής (εκτός από το σουσάμι) • ¾ του φλιτζανιού του τσαγιού καρυδόψιχα χοντροκομμένη • 80 γρ. κεφαλοτύρι τριμμένο σε χοντρό τρίφτη •
1 καρότο τριμμένο σε πολύ λεπτό τρίφτη • λίγο ελαιόλαδο ή μαργαρίνη για τις φόρμες
Ακολουθείτε την ίδια ακριβώς διαδικασία με τη βασική συνταγή μέχρι το σημείο που αφήνετε τη ζύμη να ξεκουραστεί. Κατόπιν προσθέτετε την καρυδόψιχα, το κεφαλοτύρι και το καρότο και ξαναζυμώνετε.
Δίνετε στη ζύμη το σχήμα που θέλετε και την τοποθετείτε σε 2 φόρμες αλειμμένες με λάδι ή μαργαρίνη. Αφήνετε το ψωμί να πάρει το σχήμα από τις φόρμες. Ψήνετε σε προθερμασμένο φούρνο στους 170ο – 200ο C.
ΕΛΙΟΨΩΜΟ ΜΕ ΘΥΜΑΡΙ
Υλικά για 2 φρατζόλες: 1 κιλό αλεύρι σκληρό • 40 γρ. μαγιά νωπή • 4-5 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο και λίγο επιπλέον για τις φόρμες • 1 κοφτό κουταλάκι του γλυκού αλάτι • 1 κοφτό κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη • 1 κουταλιά της σούπας ξίδι • 1 φλιτζάνι ελιές Καλαμών, χωρίς κουκούτσι, χοντροκομμένες • 2 κουταλάκια του γλυκού φρέσκο ή 1 κουταλάκι αποξηραμένο θυμάρι
Διαλύετε τη μαγιά σε 1/2 φλιτζάνι του τσαγιού χλιαρό νερό και την αδειάζετε σε ένα μπολ. Ρίχνετε εκεί το λάδι, 2 φλιτζάνια του τσαγιού νερό ακόμη (σε θερμοκρασία δωματίου) και κατόπιν αλέυρι. Προσθέτετε τη ζάχαρη, το αλάτι και το ξίδι και ζυμώνετε μέχρι να αποκτήσετε μια απαλή ζύμη. Αφήνετε τη ζύμη να ξεκουραστεί. Κατόπιν προσθέτετε τις ελιές και το θυμάρι και ξαναζυμώνετε.
Δίνετε σχήμα στο ψωμί φτιάχνοντας 2 φραντζόλες. Τις τοποθετείτε σε ταψί αλειμένο με λίγο λάδι ή στρωμένο με αντικολλητικό χαρτί φούρνου. Τις πασπαλίζετε με λίγο αλεύρι και τις αφήνετε να φουσκώσουν για 1 ώρα μέσα στο ταψί. Ψήνετε τα ελιόψωμα 50′ στους 170° – 180° C σε προθερμασμένο φούρνο.
ΨΩΜΙ ΜΕ ΜΠΙΡΑ
Υλικά: 1 κιλό αλεύρι που φουσκώνει μόνο του • 330 ml μπίρα • 1 κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο • λίγο αλάτι και λίγο σουσάμι για το πασπάλισμα (προαιρετικά)
Σε μια λεκάνη ανακατεύετε το αλεύρι με το αλάτι και το περιχύνετε με την μπίρα. Ζυμώνετε και ξαναζυμώνετε καλά, μέχρι να αποκτήσετε μια ομοιογενή ζύμη. Προσθέτετε το λάδι και λίγο αλάτι και ζυμώνετε πάλι. Αφήνετε τη ζύμη να ξεκουραστεί σε δροσερό μέρος (ή στο ψυγείο) για μισή ώρα.
Στη συνέχεια, πλάθετε τη ζύμη σε καρβέλι ή φραντζόλα, πασπαλίζετε με το σουσάμι (αν θέλετε), χαράζετε λίγο την επιφάνεια και βάζετε το ψωμάκι σας σε ταψί πάνω σε λαδόχαρτο ή αντικολλητικό χαρτί. Ψήνετε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180-200 βαθμούς για 50 περίπου λεπτά, μέχρι να πάρει το χρώμα που σας αρέσει
ΚΑΛΑΜΠΟΚΟΨΩΜΟ
Υλικά: 1 1/2 φλιτζάνι καλαμποκάλευρο • 3 κουταλιές ζάχαρη • 1 1/2 φλιτζάνι αλεύρι για όλες τις χρήσεις • 2 κουταλάκια μπέικιν πάουντερ • 1 κουταλιά μαγιά ξηρή • 1 1/2 κουταλάκι αλάτι • 1/2 φλιτζάνι γάλα • 1/2 φλιτζάνι νερό χλιαρό • 1 αυγό • 1/3 φλιτζανιού ελαιόλαδο • 1 φλιτζάνι καλαμπόκι κονσέρβας στραγγισμένο και ψιλoκομμένο (προαιρετικά)
Αναμειγνύετε τα δυο αλεύρια με τη ζάχαρη, τη μαγιά, το μπέικιν και το αλάτι στο μίξερ. Προσθέτετε το γάλα, το νερό, το ελαιόλαδο και το αυγό και συνεχίζετε το χτύπημα. Στη συνέχεια ρίχνετε το καλαμπόκι, αν το χρησιμοποιήσετε, και ανακατεύετε. Βουτυρώνετε και αλευρώνετε μια φόρμα ή ταψί και αδειάζετε το μείγμα.
Σκεπάζετε με πλαστική μεμβράνη κι το αφήνετε φουσκώσει, ώσπου να διπλασιαστεί σε όγκο. Ψήνετε το ψωμί στους 210 ˚C 30′-35′, ώσπου να πάρει γλυκό χρώμα η επιφάνεια. Το αναποδογυρίζετε σε σχάρα κι το αφήνετε να κρυώσει ελαφρά.
ΣΤΑΦΙΔΟΨΩΜΑ
Υλικά: 3 ποτήρια χυμός πορτοκάλι • 3 ποτήρια ζάχαρη • 2 ποτήρια ελαιόλαδο • 3 κουταλάκια του γλυκού σόδα φαγητού • 1 κουταλάκι του γλυκού γαρίφαλα σκόνη • 1 κουταλάκι του γλυκού κανέλα • λίγο ξύσμα λεμονιού (προαιρετικά) • 500 γρ. σταφίδα ξανθή • 1 1/2 κουταλάκι του γλυκού μπέικιν πάουντερ • αλεύρι για όλες τις χρήσεις, όσο πάρει για να αποκτήσετε μια ζύμη μαλακή
Σε ένα άνετο μπολ, ανακατεύετε τη ζάχαρη με το ελαιόλαδο να λιώσει. Διαλύετε στο χυμό πορτοκαλιού τη σόδα και τα προσθέτετε στο μείγμα ζάχαρης-λαδιού.
Στη συνέχεια προσθέτετε, ανακατεύοντας καλά, όλα τα άλλα υλικά εκτός από τις σταφίδες. Όταν αποκτήσετε μια ζύμη μαλακή, ρίχνετε και τις σταφίδες, αφού τις περάσετε λίγο από αλεύρι. Δουλεύετε ξανά τη ζύμη να μοιραστούν κι αυτές κάπως ομοιόμορφα.
Πλάθετε καρβελάκια ή μικρότερα ψωμάκια και τα βάζετε σε ταψί στρωμένο με αντικολλητικό χαρτί. Ψήνετε σε μέτρια προθερμασμένο φούρνο (180° C) για 40′-45′.
Tips
1. Αν ζυμώνετε πρώτη, πρώτα απ’ όλα μη φοβάστε το ζυμάρι. Και λάθος να γίνει, συνήθως διορθώνεται. Αν π.χ. η ζύμη κολλάει πολύ στα χέρια σας και δεν μπορείτε να ζυμώσετε, μην αγχωθείτε. Προσθέστε λίγο αλεύρι και προσπαθήστε πάλι. Αν παραπέσει αλεύρι και η ζύμη δεν ενώνεται προσθέτετε λίγη υγρό (νερό ή μπίρα, ανάλογα με τη συνταγή σας).
2. Το αντικολλητικό χαρτί φούρνου είναι σημαντική βοήθεια στο ψήσιμο. Ανεξάρτητα απ’ το αν το αναφέρει η συνταγή σας, αξιοποιήστε το στρώνοντας το ταψί ή τη λαμρίνα μ’ αυτό. Δεν κολλάνε τα ψωμιά και πλένετε πανεύκολα το σκεύος.
3. Όποια συνταγή κι αν επιλέξετε, αν δεν ξέρετε καλά τη δύναμη του φούρνου σας και δεν έχετε εμπειρία, ξεκινήστε δημιουργώντας μικρότερα καρβέλια ή ατομικά ψωμάκια για να ψηθεί πιο εύκολα η ζύμη και στο εσωτερικό. Προτιμήστε απλές ζύμες χωρίς γεμίσματα.
4. Βυθίζοντας ένα μαχαίρι, θα καταλάβετε πότε το ψωμί σας είναι έτοιμο και μέσα: όταν το μαχαίρι βγαίνει καθαρό χωρίς υπολείμματα αλευριού ή ζύμης.
5. Μη φοβάστε τις συνταγές που λένε «όσο αλεύρι πάρει». Στην πραγματικότητα είναι οι πιο ασφαλείς, καθώς αλεύρι από αλεύρι διαφέρει στην απορροφητικότητα και το ίδι συμβαίνει και μεταξύ υγρού και υγρού. Ρίχνοντας λίγη λίγη την ποσότητα, θα βρείτε την ισορροπία για μια καλή ζύμη που να ζυμώνεται χωρίς πρόβλημα.
6. Δεν πειράζει αν δεν πετύχει με την πρώτη. Κάθε φορά που δοκιμάζετε αποκτάτε τη δική σας γνώση και εμπειρία, για το τι πήγε ή δεν πήγε καλά. Σκεφτείτε ότι το ψωμί είναι από τα πρώτα παρασκευάσματα που έφτιαξε ο άνθρωπος -από τα πιο απλά και πιο οικονομικά. Δοκιμάστε και θα δείτε: κάθε φορά θα γίνεται όλο και ευκολότερο.