Πού τελειώνει η ιστορία του όντως εντυπωσιακού κόκκινου κέικ και πού αρχίζει το αμερικανικό μάρκετινγκ, Ψάχνουμε το στόρι ενός ακόμη pop μύθου, ο οποίος στις μέρες μας έγινε μέχρι και σαμπουάν.
Πού τελειώνει η ιστορία του όντως εντυπωσιακού κόκκινου κέικ και πού αρχίζει το αμερικανικό μάρκετινγκ, Ψάχνουμε το στόρι ενός ακόμη pop μύθου, ο οποίος στις μέρες μας έγινε μέχρι και σαμπουάν.
Να πω τη μαύρη αλήθεια μου, red velvet cake πρωτοδοκίμασα πρόσφατα, γιατί γενικώς αρνιέμαι να φάω κάτι κατακόκκινο που ισχυρίζεται ότι είναι κέικ κακάου. Έστεκε όμως τόσο εκθαμβωτικά όμορφο, ψηλό κι αφράτο στη βιτρίνα του μικρού café της Ερμού εκείνη την κατά τα άλλα πολύ χάλια μέρα, που λύγισα. Η γεύση του πραγματικά στάθηκε στο ύψος της εικόνας του –αληθινό κατόρθωμα για μια τέτοια εικόνα. Γύρισα σπίτι με ένα δεύτερο κομμάτι στο κουτί και μια απορία στο χέρι: γεύτηκα (άλλη) μια catchy κατασκευή του αμερικανικού μάρκετινγκ ή, εκτός απ’ το υπέροχο τυρένιο topping, το κόκκινο κέικ κουβαλούσε πάνω του και μια κάποια αληθινή ιστορία; Ιδού, η απάντηση…
«Βελούδινα κέικ» υπήρχαν από το 1800 παραπέμποντας σε βικτωριανού τύπου γλυκίσματα, στα οποία προστίθετο καλαμποκάλευρο, αμυγδάλευρο ή κάτι συναφές προκειμένου να μαλακώσει το βασικό αλεύρι και να αφρατέψει το αποτέλεσμα. Ωστόσο «κόκκινα» δεν ήταν. Η συχνά πολυώροφη αυτή αφράτη «τούρτα» με το εντυπωσιακά έντονο κόκκινο χρώμα έχει τις ρίζες της στα χρόνια του αμερικανικού Kραχ και τη διατροφική ένδεια που εν συνεχεία σιγοντάρισε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Τότε που τα τρόφιμα ήταν με δελτίο και πολυτέλειες όπως το φρέσκο βούτυρο δυσπρόσιτες για τον πολύ κόσμο, αρτοποιοί και ζαχαροπλάστες χρησιμοποιούσαν χυλό παντζαριών για να ενισχύσουν το χρώμα (και άρα τη θελκτικότητα) των κέικ τους ή και να διατηρήσουν μια καλοδεχούμενη υγρασία στο προϊόν. Σε κάποιες συνταγές της εποχής για Red Velvet Cake δίνονται τα παντζάρια ως υλικά. Ωστόσο η ιδέα δε θεωρείται τίποτα το σπέσιαλ, άλλωστε χρωματικά το αποτέλεσμα ανήκε στην γκάμα του «καφεκόκκινου», με έμφαση στο καφέ και όχι στο κόκκινο.
Η πραγματική «έκρηξη» της συνταγής και διείσδυσή της στην αμερικανική σπιτική ζαχαροπλαστική πιστώνεται στην εταιρεία Adams Extract, που έδρευε στο Τέξας -και εξακολουθεί μέχρι σήμερα. Από το 1938, οπότε το Κογκρέσο νομιμοποιεί τη χρήση συνθετικών χρωστικών ουσιών στα τρόφιμα, ο ιδιοκτήτης τής Adams, που δραστηριοποιείται στο εμπορικό πεδίο των χρωστικών ουσιών και εκχυλισμάτων, αντιλαμβάνεται ότι ο καλύτερος τρόπος να αυξήσει τις πωλήσεις του ήταν συνδέοντας τα προϊόντα του με ένα προκλητικά ελκυστικό αποτέλεσμα: το Red Velvet Cake μοιάζει ιδανικό. Σύντομα γίνεται διαφημιστική αφίσα, κάρτα και μαζική συνταγή του σούπερ μάρκετ, ενώ η εταιρεία εγκαινιάζει την πρακτική του ξεχωριστού σημείου πώλησης με τις ειδικές σημάνεις. Το τεχνητό κόκκινο χρώμα και οι εσάνς άλλων υλικών που σπάνιζαν απλουστεύουν την εκτέλεσή του και το απογειώνουν. «Εντυπωσιασμός και ευκολία» εξαπλώνει το γλυκό σε όλη την Αμερική -το συνοδεύει δε η φήμη της-παραδοσιακής-τούρτας-του-αμερικανικού-νότου (το Τέξας θεωρείται ιστορικά και πολιτισμικά Αμερικανικός Νότος). Ωστόσο μελετητές των χαρακτηριστικών και ιδιαιτεροτήτων της αφρο-αμερικανικής κουζίνας, σημειώνουν ότι κανείς ηλικιωμένος δεν αναφέρει στις αναμνήσεις του το κόκκινο κέικ –τουλάχιστον όχι πριν το 1950. Απ’ το 1950 και μετά αρχίζει να εμφανίζεται ως χριστουγεννιάτικο γλυκό του Νότου. Στις επόμενες δεκαετίες το γλυκό θα γίνει εμβληματικό του θρυλικού Waldorf-Astoria Hotel της Νέας Υόρκης, που κι αυτό με τη σειρά του θα διεκδικήσει μερίδιο στις ρίζες της δοξασμένης συνταγής. Ταυτόχρονα, θα θριαμβεύει και στον Καναδά, στις βιτρίνες των εστιατορίων και αρτοποιείων των πολυκαταστημάτων Eaton’s, όπου λανσάρεται ως μυστική/αποκλειστική συνταγή της κυρίας Eaton, η οποία –λέει– βάζει τους εργαζόμενους να ορκιστούν την αιώνια σιωπή τους επί του θέματος. Τα πρώτα μεγαλεία για το Red Velvet Cake θα κρατήσουν μέχρι τη δεκαετία του 1970, οπότε θα αρχίσει η παρακμή.
O Cake Man Raven αριστερά στο μαγαζί του στο Μπρούκλιν (πριν κλείσει) και η Sarah Jessica Parker δέξια έξω από το Magnolia Bakery στο Μανχάταν για τις ανάγκες του Sex And Τhe City. Αμφότεροι θα συμβάλουν με τον τρόπο τους στην αναγέννηση του Red Velvet Cake ως pop μύθου.
Ζεις μονάχα δυο φορές. Όμως οι λαμπρές μέρες για το Red Velvet Cake δεν είχαν τελειώσει διά παντός –για την ακρίβεια μόλις άρχιζαν. Το πρώτο σπρώξιμο στην αναβίωση της δημοτικότητάς του θα είναι φιλμικό και θα γίνει με την ταινία Ανθισμένες Μανόλιες (1989) με τις Σάλι Φιλντ, Ντόλι Πάρτον, Σίρλεϊ ΜακΛέιν, Ντάριλ Χάνα, Ολυμπία Δουκάκη και Τζούλια Ρόμπερτς. Εκεί θα κάνει την κινηματογραφική του εμφάνιση ως γαμήλια τούρτα με τη μορφή ενός αρμαντίλλο και θα πέσει η θρυλική ατάκα: «Thanks Ouiser, nothing like a good piece of ass», τη στιγμή που η Σίρλεϊ Μακ Λέιν σερβίρει τα τουρτένια …οπίσθια με την ουρά τους. To πρώτο Magnolia Bakery (1996) στο Μανχάταν, με την τεράστια φήμη που θα γνωρίσει μέσω Sex and the City, θα δυναμώσει το μύθο του Red Velvet υπό τη μορφή cupcake. Στη συνέχεια, και από το 2000 μέχρι το 2012, τη σκυτάλη θα πάρει ο Cake Man Raven (πραγματικό όνομα Raven Patrick) ο μαύρος Αμερικανός που θα γίνει συνώνυμος του Red Velvet Cake, μετατρέποντας το μικρό ζαχαροπλαστείο του στο απόλυτο hot spot του Μπρούκλιν.
Η μετέπειτα εμπορευματικοποίηση του Red Velvet Cake αγγίζει τα όρια του παροξυσμού. Προσπερνώντας τα άκρως αυτονόητα (όπως έτοιμα μείγματα για τη βάση ή το topping κ.λπ.), αξίζει να επισημάνει κανείς ότι στην αμερικανική αγορά βρίσκει κανείς πλέον από παγωτό, μπισκότο, γάλα και λικέρ Red Velvet Cake, μέχρι πρωτεϊνούχα συμπληρώματα μυϊκής ενδυνάμωσης, μπλούζες και σαμπουάν για τα μαλλιά. Μόνο σε κομοδίνο για την κρεβατοκάμαρα δεν έχει βγει ακόμη, αλλά έχει ο θεός (του μάρκετινγκ)…
Δείτε σπιτική συνταγή για το Red Velvet Cake πατώντας εδώ.
Red Velvet Cake στην Αθήνα: • Cake, Ηροδότου 15, στο Κολωνάκι και σε άλλα σημεία • The Sweet Spot, Ανδρέα Παπανδρέου 39, στο Χαλάνδρι και σε άλλα σημεία Στη Θεσσαλονίκη: • Sugar Angel, Λασάνη 1 και Προξένου Κορομηλά γωνία • Πάστα Diva, Αγίας Θεοδώρας 5.