ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΠ ΣΚΗΝΗ | Όλοι έχουμε απολαύσει κάποια στιγμή με το κρασί τους ή το τσίπουρο την πλουσία καπνιστή γεύση του ΠΟΠ τυριού μετσοβόνε, πόσοι όμως γνωρίζουν ότι έλκει την ιδέα του από το ιταλικό προβολόνε;

Τι είναι το μετσοβόνε

Το μετσοβόνε είναι καπνιστό τυρί ωρίμανσης που παράγεται κυρίως από αγελαδινό γάλα (90%) με την προσθήκη γίδινου ή πρόβειου. Με κυλινδρικό σχήμα καθώς ωριμάζει σε μακρόστενα καλούπια, το ιδιαίτερο αυτό τυρί αποκτάει τον έντονο αρωματικό του χαρακτήρα με φυσικό τρόπο, καθώς καπνίζεται στις κληματόβεργες με τοπικά μυρωδικά. Στο καπνιστήριο παραμένει κρεμασμένο για να αποκτήσει τη γεύση του συνήθως για 5 μήνες. Συνοδεύει όμορφα στιβαρά κρασιά ψημένο σκέτο σε σαγανάκι και αναβαθμίζει τη γεύση όσων πιάτων συμμετέχει. Σάντουιτς, μακαρονάδες, γκρατέν, σαλάτες, ζυμαρικά, τάρτες, όλα αποκτούν άλλο ενδιαφέρον με το υπέροχο αυτό καπνιστό τυρί.

Η ιστορία του

Όλα άρχισαν στο Μέτσοβο στην καρδιά του προηγούμενου αιώνα. Το 1947 ιδρύεται από τον Ευάγγελο Αβέρωφ το Ίδρυμα Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα προκειμένου να αξιοποιηθεί σημαντική δωρεά του βαθύπλουτου τραπεζίτη -ο οποίος δεν είχε δει ποτέ τον τόπο καταγωγής του. Σκοπός, η διατήρηση της πολιτισμικής κληρονομιάς και η οικονομική ανάπτυξη της περιοχής σε μια δύσκολη για την Ελλάδα και την ελληνική ύπαιθροπερίοδο. Στη δεκαετία 1950-1960 με επίκεντρο το κοινωφελές Ίδρυμα υλοποιείται ευρύ φάσμα έργων (αναστυλώσεων, αναπαλαιώσεων, αναδασώσεων) που οδηγούν σ’ αυτό που ονομάστηκε «το σύγχρονο θαύμα του Μετσόβου».

Το Τυροκομείο του Τοσίτσειου Ιδρύματος

Το Τυροκομείο του Τοσίτσειου Ιδρύματος άρχισε να λειτουργεί το 1958, «με 5 αγελάδες που έδιναν από 5 κιλά γάλα η καθεμία», όπως είχε περιγράψει σε παλιότερη συνέντευξή του στέλεχος του Τυροκομείου. Ο στόχος της δημιουργίας του δεν ήταν μόνο να δώσει πρόσκαιρα κάποιες θέσεις εργασίας σε Μετσοβίτες σε μια δύσκολη για την ελληνική ύπαιθρο εποχή. Ούτε το κίνητρο των εμπνευστών του ήταν να αποτελέσει απλώς ένα κάποιο έσοδο για το Ίδρυμα. Ζητούμενο ήταν να δημιουργηθεί μια αξιόλογη Τυροκομική Σχολή, στην οποία θα θήτευαν νεαροί ντόπιοι προκειμένου να δημιουργήσουν δικά τους τυροκομεία. Παράλληλα πάντα με τους πόρους του Ιδρύματος φτιάχνεται ένα πρότυπο Βουστάσιο με αγελάδες και ταύρους απ’ την Ελβετία, με στόχο να αδηγήσουν σταδιακά στη βελτίωση της ντόπιας ράτσας.

Σε αυτό το πλαίσιο γόνοι κτηνοτροφικών οικογενειών της περιοχής θα σταλούν στην Ιταλία να θητεύσουν σε παραδοσιακα Τυροκομεία, μιας χώρας που φημίζεται για τα τυριά της. Από τη θητεία τους αυτή, τη γνώση και την εμπειρία που αποκόμισαν και έφεραν στον τόπο καταγωγής τους, γεννήθηκε μεταξύ άλλων το καπνιστό μετσοβόνε στα χνάρια παρασκευής του συγγενικού προβολόνε, που έμελλε να γίνει και το πλέον διάσημο προϊόν του τυροκομείου. Εξίσου νόστιμη η ρεζάνα του Τυροκομείου φτιαγμένη με τον τρόπο της ιταλικλης παρμεζάνας. 

Είναι ή δεν είναι ΠΟΠ το μετσοβόνε;

Αν και έχει αναγνωρισθεί από το 1985, σύμφωνα με στέλεχος το Τυροκομείου που μίλησε παλαιότερα στην Ύπαιθρο Χώρα, ως Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), κυκλοφορεί χωρίς τη σχετική ένδειξη τόπου παραγωγής, καθώς το γάλα της περιοχής που ορίζει η σήμανση δεν επαρκεί και τυροκομείο του Ιδρύματος αναγκάζεται να προμηθεύεται γάλα και από τα Ιωάννινα -εκτός της οριοθετημένης ζώνης δηλαδή.