ΒΙΒΛΙΟΦΑΓΙΑ | Ένα εγχειρίδιο που απευθύνεται τόσο στους μη μυημένους στη συμποσιακή συνθήκη της «τσιπουροκατάστασης» που εδώ και εκατό χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη στον Βόλο, όσο και στους ντόπιους.
ΒΙΒΛΙΟΦΑΓΙΑ | Ένα εγχειρίδιο που απευθύνεται τόσο στους μη μυημένους στη συμποσιακή συνθήκη της «τσιπουροκατάστασης» που εδώ και εκατό χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη στον Βόλο, όσο και στους ντόπιους.
«Τα τσίπουρα στον Βόλο» είναι το νέο βιβλίο του Αλέξανδρου Ψυχούλη, εικαστικού και καθηγητή Τέχνης και Τεχνολογίας στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, που κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις νήσος. Πρόκειται για ένα εγχειρίδιο που απευθύνεται τόσο στους μη μυημένους στη συμποσιακή συνθήκη της «τσιπουροκατάστασης» που εδώ και εκατό χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη στον Βόλο, όσο και στους ντόπιους.
Ο συγγραφέας, ένας μερακλής Βολιώτης σε ρόλο ξεναγού, μάς χαρίζει έναν ανθρωπολογικό οδηγό ευδαιμονίας σε ένα κείμενο με ζωηρές περιγραφές που ταξιδεύει τον αναγνώστη σε ένα τσιπουράδικο του Βόλου. Μια γραπτή ξενάγηση στην τσιπουροποσία που μας γνωρίζει τις ιδανικές συνθήκες, ώστε να απολαύσουμε ένα ή και περισσότερα τσιπουράκια με τέτοιους όρους που η εμπειρία μας θα απογειωθεί. Το σωστό μαγαζί με το καλό χύμα τσίπουρο, το πώς καθόμαστε, το μέγεθος της παρέας, το τσούγκρισμα, οι μεζέδες, ο χαρακτήρας του σερβιτόρου, η συζήτηση, ο τόπος, η ώρα και κυρίως ο ρυθμός είναι παράγοντες που καθορίζουν το αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον Αλέξανδρο Ψυχούλη.
«Αν είσαι ξένος που αποφάσισες οικογενειακά ή με μεγάλη παρέα να πας στον Βόλο για να εντρυφήσεις στην τσιπουρική σε κάποιο διάστημα διακοπών παρότι θα φύγεις αρκετά ικανοποιημένος, μην πιστέψεις ούτε στιγμή πως αυτή είναι η εμπειρία για την οποία είχες ακούσει πολλά. Θα πρέπει να επιστρέψεις άλλη μία φορά με μικρή παρέα και να βρεις έναν μερακλή Βολιώτη να σε οδηγήσει», λέει ο ίδιος.
Τελετή μοιράσματος – Η μοναχική τσιπουροποσία θα έπρεπε να είναι απαγορευμένη
«Η μοναχική τσιπουροποσία δεν είναι απαγορευμένη, αλλά θα έπρεπε. Το τσίπουρο -συνοδεία μεζέ στο τσιπουράδικο- είναι κατά βάση μια τελετή μοιράσματος. Οι μεζέδες είναι μελετημένοι ώστε να μπορούν να μοιραστούν σε τουλάχιστον δύο άτομα. Τέσσερα παστά, δύο γυαλιστερές, δύο καραβίδες και πάει λέγοντας.
Κάθε ματιά στο πιάτο κατά την ώρα της μοναχικής κατάποσης θα υπενθυμίζει την έλλειψη του άλλου. Τα επιφωνήματα ευχαρίστησης που επιβάλλεται να αρθρώνονται κατά την κατανάλωση κάθε μπουκιάς, η φωνητική ώθηση των αισθήσεων στην κορύφωση της ηδονής, θα πνιγούν μέσα σου ελλείψει αποδέκτη. Ο μεζές που όταν τον μοιραζόσουνα φάνταζε πολύτιμος και σπάνιος λόγω της μικρής ποσότητάς του, τώρα θα σου φανεί πολύς, υπέρ το δέον χορταστικός και εν τέλει βαρετός.
Προσωπικά δεν έχω ποτέ καταφέρει να πιω μοναχός μου πάνω από δύο τσίπουρα κι αυτό μόνο όταν βρέθηκα δίπλα στο κύμα μια καλοκαιρινή μέρα. Είχα την αίσθηση ότι βρισκόμουν στον Παράδεισο, αλλά ολομόναχος• ούτε Εύα ούτε καν φίδια», λέει ο Αλέξανδρος Ψυχούλης. Αν δεν δεις τη χαρά σου να φωτίζει τα μούτρα του άλλου, σου ξεγλιστράει σαν το νερό μέσα απ’ τη χούφτα κι ύστερα μένεις να θρηνείς την απώλεια της ζωής σου. Μην πίνεις τσίπουρα μόνος, θα μελαγχολήσεις» σημειώνει στο βιβλίο του.
Ένα επιτυχημένο μοντέλο συμποσίου, κοινωνικής συναναστροφής και ψυχολογικής αποσυμπίεσης εκατό χρόνων
Στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Βόλου εδώ και τέσσερα χρόνια έχει δημιουργηθεί ένα Μεταπτυχιακό πρόγραμμα με τον μακροσκελή τίτλο: «Μεταβιομηχανικός – σχεδιασμός, σχεδιαστικές και καλλιτεχνικές πρακτικές για την παραγωγή της καθημερινής ζωής».
«Το τσιπουράδικο του Βόλου αποτελεί πεδίο παρατήρησης ενός εργαστηρίου, που μελετά το φαινόμενο και εμπνέεται από αυτό με βιωματικό τρόπο. Οι πρώτες εισηγήσεις δεν γίνονται στη σχολή αλλά στο τσιπουράδικο. Αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες και φοιτητές από συναφή πεδία μελετούν το τελετουργικό που διαμορφώθηκε μέσα σε μια περίοδο εκατό χρόνων περίπου, ως ένα επιτυχημένο μοντέλο συμποσίου, κοινωνικής συναναστροφής και ψυχολογικής αποσυμπίεσης. Όταν τα μεσημέρια κουραζόμαστε από τις ακαδημαϊκές μας δραστηριότητες, και στον αέρα της πόλης κυκλοφορεί μυρωδιά από χταποδάκι στα κάρβουνα είναι αδύνατον να μην μεταφέρεις το γραφείο σου, τη δουλειά σου, τη συζήτηση στα κοντινά τσιπουράδικα. Υπάρχει μια συλλογική συνωμοσία σ’ αυτή την πόλη. Τα πάντα σε οδηγούν εκεί ακριβώς στη μέση μιας παραγωγικής μέρας. Κάποια στιγμή κατάλαβα την σπουδαιότητα και την ιδιαιτερότητα αυτής της συμποσιακής συνθήκης στον Βόλο κι έγινε το ίδιο το τσιπουράδικο το αντικείμενο της έρευνας. Σε κάθε περίπτωση περνάς πολύ καλά όταν ερευνάς πράγματα που αγαπάς και που παίζουν ρόλο στη ζωή σου και στη συμπεριφορά σου. Το να βρεις την τυπολογία αυτού του τελετουργικού αποτελεί το πρώτο βήμα για να κατανοήσεις τη λειτουργία του και να μπορέσεις να μεταφέρεις τα συμπεράσματα από αυτό το μοντέλο σε οποιοδήποτε άλλο» εξηγεί ο κ. Ψυχούλης μιλώντας στη Lifo.
«Το βιβλίο εκτός από τεκμηριωμένες απόψεις βρίθει κι από υποκειμενικές ερμηνείες του φαινομένου. Είναι μάλλον ένα παιγνιώδες και ταυτόχρονα νευρωτικό γραπτό που θέλει να δείχνει σοβαρό ενώ δεν είναι» σπεύδει να ξεκαθαρίσει για «Τα τσίπουρα στον Βόλο».
Γιατί οι επισκέψεις στο τσπουράδικο δεν έχουν πάντα την ίδια κατάληξη;
Πώς του ήρθε η ιδέα να κάτσει να το γράψει; «Ο λόγος που γράφτηκε είναι γιατί κατάλαβα πως οι επισκέψεις στο τσπουράδικο δεν έχουν πάντα την ίδια κατάληξη. Υπάρχουν μέτριες, καλές και απογειωτικές τσιπουροσυνευρέσεις. Άρχισα λοιπόν να παρατηρώ ποιοι είναι οι παράγοντες που οδηγούν στη μία ή στην άλλη έκβαση, ποιες είναι οι αναγκαίες προϋποθέσεις για να φτάσεις σε μια κατάσταση προσωρινής ευτυχίας και τι πρέπει να αποφεύγεις αν δεν θες να απογοητευτείς από τη διαδικασία. Τα αποτελέσματα αυτής της παρατήρησης έφτιαξαν αυτό το εγχειρίδιο».
PHOTO: thessnews.gr