Τα μανιτάρια δεν είναι μια κοινή καλλιέργεια στη Συρία και σπάνια θα τα δεις στα παραδοσιακά πιάτα της χώρας, όμως όσο μαίνεται ο πόλεμος και οι απαγορεύσεις της κυβέρνησης προκαλούν έλλειψη σε τρόφιμα, τόσο μεγαλώνει η ανάγκη να βρεθεί κάποια λύση. Αυτό και έγινε. Συριακή ΜΚΟ στη Δούμα έχει ξεκινήσει εδώ και λίγους μήνες την καλλιέργεια των μανιταριών, που μπαίνουν στα πιάτα πλέον των πολιτών, ως υποκατάστατο του κρέατος.
PLANET FOOD | Τα μανιτάρια δεν είναι μια κοινή καλλιέργεια στη Συρία και σπάνια θα τα δεις στα παραδοσιακά πιάτα της χώρας, όμως όσο μαίνεται ο πόλεμος και οι απαγορεύσεις της κυβέρνησης προκαλούν έλλειψη σε τρόφιμα, τόσο μεγαλώνει η ανάγκη να βρεθεί κάποια λύση. Αυτό και έγινε. Συριακή ΜΚΟ στη Δούμα έχει ξεκινήσει εδώ και λίγους μήνες την καλλιέργεια των μανιταριών, που μπαίνουν στα πιάτα πλέον των πολιτών, ως υποκατάστατο του κρέατος.
Σε ένα δωμάτιο με υγρασία στη Δούμα, ο Αμπού Ναμπίλ, επιθεωρεί την καλλιέργεια των λευκών μανιταριών που είναι κρεμασμένα σε σακούλες από το ταβάνι. Περπατά ανάμεσά τους και ελέγχει σχολαστικά την θερμοκρασία για να είναι βέβαιος ότι οι συνθήκες είναι οι κατάλληλες για να αναπτυχθεί ο μύκητας, όπως εξηγεί στον δημοσιογράφο του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων. Ο Αμπού Ναμπίλ είναι μέλος του Ιδρύματος Αντάλα, μίας τοπικής μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που στράφηκε σε εναλλακτικές ιδέες για την αντιμετώπιση του προβλήματος της σίτισης του πληθυσμού που δεν μπορεί να έχει πρόσβαση σε τροφές όπως το κρέας.
Τα μανιτάρια είναι μια πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης και μεταλλικών αλάτων, λέει ο διευθυντής της ΜΚΟ, Μουαγιάντ Μοχιεντίν. Και για την ακρίβεια, η παραγωγή των μανιταριών δεν απαιτεί ούτε πολύ χώρο ούτε «βαθιές τσέπες», έτσι όλοι μπορούν να τα καλλιεργήσουν, σημειώνει ο ίδιος.
Η ανατολική επαρχία Ghouta είναι υπό πολιορκία από το 2013, με τους ντόπιους να έχουν πρόσβαση μόνο σε τρόφιμα που παράγουν οι ίδιοι ή που μεταφέρονται λαθραία μέσα από σήραγγες ή άλλα σημεία ελέγχου. Ενώ ήταν κάποτε μια σημαντική γεωργική περιοχή για τη Συρία, τα μανιτάρια δεν ήταν τοπική καλλιέργεια. «Αυτός ο τύπος καλλιέργειας ήταν εντελώς άγνωστος πριν από τον πόλεμο», λέει ο Μοχιεντίν, σημειώνοντας πως έμαθε για αυτόν τον τρόπο καλλιέργειας από το διαδίκτυο.
Για να καλλιεργήσουν τα μανιτάρια, οι εργαζόμενοι της ΜΚΟ, τα κόβουν σε λεπτές φέτες και τα τοποθετούν ανάμεσα σε χαρτόνι και πλαστικό και έπειτα σε αποστειρωμένα πλαστικά δοχεία. Σε 15 με 25 μέρες, τα μανιτάρια αρχίζουν να αναπαράγουν τους μύκητες και στη συνέχεια τα βγάζουν από τις σακούλες και τα αναμειγνύουν με κόκκους κριθαριού για να δημιουργηθούν «σπόροι». Στη συνέχεια, αφού βράσουν άχυρο μέχρι να αποστειρωθεί, το στραγγίζουν και το τοποθετούν σε ένα τραπέζι. Αυτό ψεκάζεται με γύψο για να είναι έτοιμο να υποδεχτεί τους «σπόρους». Το άχυρο αυτό συσκευάζεται μέσα σε σακούλες και εκεί αναπτύσσονται τα μανιτάρια. Οι σακούλες μεταφέρονται σε ένα δωμάτιο με υγρασία, τα κρεμάνε από το ταβάνι και σε 25 με 45 ημέρες η κάθε μία παράγει μια γενναιόδωρη ποσότητα μανιταριών.
Στους τρεις μήνες από την έναρξη του έργου, η ΜΚΟ έχει διανείμει δωρεάν μανιτάρια σε όλη τη Δούμα και σε άλλα μέρη της ανατολικής Ghouta. «Διανέμουμε σχεδόν 1.300 κιλά μανιταριών την εβδομάδα, σε 600 άτομα», λέει o Αμπού Ναμπίλ, σημειώνοντας πως η διανομή είναι δωρεάν για τις φτωχότερες οικογένειες και για όσους υποφέρουν από υποσιτισμό ή τραύματα και χρειάζονται πολλά θρεπτικά συστατικά.
Τι είναι αυτό; Λουλούδι; Η Ουμ Μοχάμεντ, μια μητέρα τεσσάρων παιδιών, δεν έχει τη δυνατότητα να δώσει κρέας στα παιδιά της, η τιμή του οποίου κυμαίνεται στα 10 δολάρια ανά κιλό. «Εάν είσαι σε θέση να πάρεις μανιτάρια, είναι μια τεράστια ευλογία», λέει η ίδια. «Είναι σαν να τρως ένα πιάτο με ψάρι ή κοτόπουλο ή κόκκινο κρέας», προσθέτει.
Ο Αμπου Αντνάν αλ Σιντάουι είναι 30 ετών δεν είχε δοκιμάσει ποτέ του μανιτάρι. «Πήρα ένα μπολ με μανιτάρια πριν από τρεις ή τέσσερις εβδομάδες», περιγράφει. «Δεν ήξερα τι ήταν και δεν είχε ξαναφάει, έμαθα όμως να τα μαγειρεύω, βλέποντας συνταγές στο διαδίκτυο. Την πρώτη μέρα τα τηγάνισα με λίγα κρεμμύδια και τη επόμενη τα συνόδευσα με σάλτσα γιαουρτιού. Είναι πιο ωραία έτσι», λέει με ένα χαμόγελο.
Όπως και σε πολλούς ακόμη στη Δούμα, είναι ένα άγνωστο τρόφιμο. Μικρά παιδιά όταν τα είδαν για πρώτη φορά, όταν τα είδαν ρώτησαν έκπληκτα: «Τι είναι αυτό; Λουλούδι;».