Η πατρίδα του Τσελεμεντέ, του μάγειρα που άλλαξε το τοπίο της σύγχρονης ελληνικής κουζίνας, είναι ένα νησί ορεινό με καταπράσινους λόφους, κοιλάδες γεμάτες ελαιόδεντρα, παραλίες με καταγάλανα, κρυστάλλινα νερά, κουκλίστικη χώρα, φροντισμένα σπιτάκια και με μια γαστρονομική παράδοση που κρατάει αιώνες.
Η πατρίδα του Τσελεμεντέ, του μάγειρα που άλλαξε το τοπίο της σύγχρονης ελληνικής κουζίνας, είναι ένα νησί ορεινό με καταπράσινους λόφους, κοιλάδες γεμάτες ελαιόδεντρα, παραλίες με καταγάλανα, κρυστάλλινα νερά, κουκλίστικη χώρα, φροντισμένα σπιτάκια και με μια γαστρονομική παράδοση που κρατάει αιώνες.
Για να σας πω με δυο λόγια τι σας περιμένει στη Σίφνο, θα έλεγα ότι εδώ θα βρείτε όλα τα γραφικά κλισέ των Κυκλάδων στην καλύτερη εκδοχή τους και δεν θα χορταίνετε τις βόλτες μέσα στα σοκάκια της. Αρχιτεκτονική πλήρως εναρμονισμένη με τις ανάγκες και την αισθητική του τοπίου. Στενά, πλακόστρωτα σοκάκια, ολόλευκα σπίτια με φρεσκοασβεστωμένες πεζούλες και ζαρντινιέρες γεμάτες λουλούδια, πολλά εκκλησάκια με γαλάζιους τρούλους στο χρώμα του ουρανού και της θάλασσας και καλοσυντηρημένοι περιστερώνες διάσπαρτοι στα κεντρικά του νησιού.
Τι να δείτε; Στην Απολλωνία, την πρωτεύουσα του νησιού (Σταυρί τη λένε οι ντόπιοι), βόλτα στο Λαογραφικό Μουσείο και την Παναγιά Γουρνιά στο Κάτω Πετάλι με τις σπάνιες εικόνες. Χρυσοπηγή, το σήμα κατατεθέν του νησιού. Ένας βράχος σφηνωμένος ανάμεσα στο Φάρο και τον Πλατύ γιαλό και πάνω του καμαρωτό το μοναστήρι της Παναγιάς Χρυσοπηγής από το 1650 που χτίστηκε με αφορμή την εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής που ξέβρασαν τα κύματα. Το Κάστρο, που αποτελούσε την πρωτεύουσα του νησιού μέχρι το 1836, βρίσκεται στην ανατολική ακτή, έχει βενετσιάνικη αρχιτεκτονική, πολλές εκκλησίες και αρχαιολογικό μουσείο στο οποίο φυλάσσονται γλυπτά, κεραμικά και νομίσματα. Για μπανάκι Αποκοφτό, Βλυχάδα, Τσόχα και Καμάρες είναι οι …διασημότητες του νησιού αλλά υπάρχουν πολλές ακόμα που αξίζει να αναζητήσετε.
Τοπικές γεύσεις. Η Σίφνος φημίζεται τόσο για την κουζίνα όσο και για τα παραδοσιακά προϊόντα της. Ως γνήσιο νησί των Κυκλάδων έχει να μας παρουσιάσει ποικιλία από μέλι, κρασί, αρωματικά βότανα, κάππαρη, σύκα και πολλά γλυκά, όπως τα αμυγδαλωτά, τα μπουρέκια, οι κουραμπιέδες, τα μυρωδάτα κουλούρια και το παστέλι. Από τα πιο φημισμένα της πιάτα είναι το Μαστέλο (αρνάκι φούρνου σε κληματόβεργες) και η ρεβιθάδα της, ένα συγκλονιστικό μαγειρικό δημιούργημα, όπου το ρεβίθι μετά από 12 ώρες ψήσιμο σε σφραγισμένο ξυλόφουρνο βγάζει μια μοναδική νοστιμιά. Το σκεύος στο οποίο ψήνονται η ρεβιθάδα και το μαστέλο είναι παραδοσιακό και σχεδιασμένο από Σιφνιούς αγγειοπλάστες, οι οποίοι φημίζονται για την τέχνη τους και κάνουν θαύματα χρησιμοποιώντας τον πηλό του νησιού, ο οποίος περιέχει και ψήγματα αλουμινίου κάνοντας τα σκεύη ιδιαίτερα σκληρά και ανθεκτικά. Διάσημο τυράκι της Σίφνου είναι η Μανούρα, από πρόβειο γάλα. Κυκλοφορεί σε φρέσκια, ξερή και την πιο ιδιαίτερη γυλλωμένη εκδοχή της, όπου ολόκληρα κεφαλάκια τυριού ωριμάζουν μέσα σε οινολάσπη, που της χαρίζει σκούρο χρώμα και τη λεπτή γεύση κρασιού. Από την επεξεργασία της μανούρας βγαίνει και εξαιρετική ξινομυζήθρα.
Λεπτομέρεια απ’ την κουζίνα στο σπίτι του Τσελεμεντέ.
Στο… dna της, η γαστρονομία Η Σίφνος έχει βαθιά γαστρονομική κουλτούρα που ξεκινάει πολλά χρόνια πριν! Το νησί προφανώς είχε στο… dna του την έφεση προς τη γαστρονομία, γιατί πώς αλλιώς να εξηγήσεις το γεγονός ότι στη Σίφνο έζησε και ο πρώτος διαιτολόγος της αρχαιότητας. Ο Δίφιλος λοιπόν, που έζησε τον 3ο αιώνα, π.Χ. έμεινε στην ιστορία για το έργο του «Περί των προσφερομένων τοις νοσούσι και τοις υγιαινούσιν», όπου περιγράφεται ποιες τροφές είναι ωφέλιμες για τον άρρωστο και για τον υγιή, δηλαδή το πρώτο ελληνικό Διαιτολόγιο. Επίσης στη Σίφνο, στο χωριό Εξάμπελα, γεννήθηκε ο μεγαλύτερος Έλληνας αρχιμάγειρας, ο Νικόλαος Τσελεμεντές, το 1878. Άρχισε να ασχολείται με τη μαγειρική στο μικρό εστιατόριο του πατέρα και του θείου του και λίγο αργότερα βρέθηκε να σπουδάζει μαγειρική στη Βιέννη. Δούλεψε ως chef σε πρεσβείες και το 1910 -παρακαλώ- άρχισε να εκδίδει το περιοδικό «Οδηγός Μαγειρικής», προ-προπάππου του iCook Greek, που περιείχε ελληνικές παραδοσιακές συνταγές, γεύσεις από όλο τον κόσμο αλλά και διατροφικές συμβουλές. Στη συνέχεια έφυγε για την Αμερική, όπου εργάστηκε σε κορυφαία εστιατόρια συνεχίζοντας τις σπουδές του στη μαγειρική, τη ζαχαροπλαστική και τη διαιτολογία. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα το 1932, έκανε μια σχολή μαγειρικής και κυκλοφόρησε το πασίγνωστο βιβλίο του με ελληνικές και ξένες συνταγές.
Πού να φάτε; Κατά τη διάρκεια της διαμονής σας στη Σίφνο θα έχετε την ευκαιρία να φάτε καλά και να δοκιμάσετε πολλές και διαφορετικές γεύσεις. Στην καρδιά της Απολλωνίας βρίσκεται το Κουτούκι του Αποστόλη. Ένα αυθεντικό οινομαγειρείο με τα καλύτερα της ελληνικής κουζίνας και πολλές συνταγές του νησιού. Ξιδάτη καππαροσαλάτα, σπέσιαλ ρεβιθάδα και ένα από τα καλύτερα πιάτα του μαγαζιού, που είναι χοιρινό σιγοψημμένο στο φούρνο με μπόλικο θρούμπι και λευκό κρασί. Δημιουργική κουζίνα και πειραγμένες ελληνικές γεύσεις, σε γαστροταβέρνα-ρακάδικο θα δοκιμάσετε στο Ελιά-Κάππαρη. Ξεκινήστε με ρεβιθοσαλάτα με λιαστή ντομάτα, ελιά, κάππαρη, φέτα και δυόσμο, συνεχίστε με παραδοσιακό μαστέλο ή μια μυδομακαρονάδα αν είστε των θαλασσινών και τελειώστε με γιαούρτι και γλυκό του κουταλιού. Έξω από την Απολλωνία, στον πανέμορφο μικρό κόλπο της Χερρονήσου, απολαύστε τα κρυστάλλινα νερά και, αφού σας ανοίξει για τα καλά η όρεξη, βουρ για φρέσκο ψάρι στα ταβερνάκια πάνω στο κύμα. Στη Χερρόνησο, με τραπεζάκια κάτω από τα δέντρα και δίπλα στη θάλασσα, δοκιμάστε πλήθος μεζέδων, μένουλες στα κάρβουνα και αστακοδημιουργίες. Ακριβώς δίπλα, Ο Καπετάν Φύσσας, μάστορας και αυτός στο φρέσκο ψάρι, το οποίο χειρίζεται εξίσου καλά στα κάρβουνα, στο τηγάνι ή στην κατσαρόλα. Κακαβιά σκορπίνας από άλλον πλανήτη! Πολύ καλή κουζίνα με διάφορες ψαροδημιουργίες έχει και η ταβέρνα Αμμουδιά. Στα νότια του νησιού, στην παραλία Φασολού, περάστε από την ταβερνούλα Γιώργος-Δημήτρης για μεζεδάκια, ψάρια στα κάρβουνα και κρέας στον πέτρινο ξυλόφουρνο, στη δροσερή σκιά των δέντρων. Με θέα την εκκλησία της Χρυσοπηγής, στην ομώνυμη ταβέρνα, πάνω στη θάλασσα δοκιμάστε καπνιστή μελιτζανοσαλάτα (ακόμα τη θυμάμαι και συγκινούμαι), τηγανητά ρολάκια κοτόπουλου, σπιτικά μαγειρευτά και πολλές ψαρονιστιμιές. Μέσα στον οικισμό του Κάστρου καθίστε στον Λεωνίδα. Ρεβιθάδα, μαστέλο ή ψαράκι, λίγη σημασία έχει σε τέτοια βεράντα με θέα το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Στις Καμάρες, στο εστιατόριο Ίσαλος, τόσο κοντά στη θάλασσα που τα κύματα θα σας βρέχουν τα πόδια, ελληνικά πιάτα, πολλές διεθνείς εμπνεύσεις από τον σεφ αλλά και πιο ελαφριά σνακ, πρωινό, χυμούς, χορταστικά σάντουιτς κατά παραγγελία στην ξαπλώστρα σας. Αν σας πάρει το βράδυ, το γυρίζετε εύκολα σε ποτάκι με χαλαρωτική μουσική. Δίπλα είναι το Αbsinthe, για πιο έθνικ καταστάσεις του στυλ πικάντικο κατσικάκι με μπασμάτι, ψαρονέφρι με ανανά και λοιπά. Η Σίφνος έχει γενικά δυσανάλογα πολλά και καλά εστιατόρια και ταβέρνες σε σχέση με το μέγεθός της. Οι σεφ ενώνουν φαντασία με ντόπια υλικά και δημιουργούν εξαιρετικά πιάτα, ενώ και οι απλές παραδοσιακές ελληνικές συνταγές βρίσκονται στα καλύτερά τους εδώ στο νησί του Τσελεμεντέ!
Ευρετήριο
✱ Ελιά – Κάππαρη: Απολλωνία, 2284031791
✱ Το κουτούκι του Αποστόλη: Απολλωνία (Στενό), 2284033186
✱ Η Χερρόνησος: Χερρόνησος, 2284033119
✱ Ο Καπετάν Φύσσας: Χερόνησος, 6979080425
✱ Η αμμουδιά: Χερόνησος, 2284033118
✱ Χρυσοπηγή: Χρυσοπηγή, 2284071295
✱ Γιώργος – Δημήτρης: Παραλία Φασολούς, 2284071493
✱ Ίσαλος: Αγ. Μαρίνα – Καμάρες, 2284033716
✱ Αbsinthe: Καμάρες, 2284031202
✱ Ο Λεωνίδας: Κάστρο, 6944413564