Παραδοσιακά παράγεται από φρέσκο γάλα προβάτου καταναλώνεται ευρέως ως δροσιστικό ποτό στη Βόρεια Ελλάδα, κυρίως στους νομούς Ξάνθης, Ροδόπης και Κομοτηνής.

Το ξινόγαλo Θράκης (ή αριάνι όπως συνηθίζουν να το αποκαλούν οι ντόπιοι) είναι προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), που παραδοσιακά παράγεται από φρέσκο γάλα προβάτου, το οποίο παραμένει ερμητικά κλεισμένο σε πήλινα δοχεία. Σήμερα πάντως πολλές γαλακτοβιομηχανίες διακινούν πλέον στην αγορά και ξινόγαλο παρασκευασμένο από ημιαποβουτυρωμένο γάλα αγελάδας και καλλιέργεια γιαουρτιού.

Το ξινόγαλο, όπως αντιλαμβάνεται κανείς ήδη από το όνομά του, έχει μια ελαφρά ξινούτσικη γεύση, που θυμίζει αυτή του γιαουρτιού. Είναι όμως ρευστό σαν το γάλα, μόνο που αν το αφήσετε λίγη ώρα στο ποτήρι -τουλάχιστον το σπιτικό- σχηματίζει μια κίτρινη λιπώδη κρούστα στην επιφάνειά του.

Το ξινόγαλο έχει πολύ θετικές επιπτώσεις στη λειτουργία του οργανισμού, βοηθά στην πέψη, βελτιώνει όπως και το γιαούρτι τη χλωρίδα του εντέρου και διατηρεί το πεπτικό σύστημα σε καλή κατάσταση. Παραδοσιακές χρήσεις του ξινογάλακτος στη μαγειρική είναι κυρίως στο να «ση- κώσει» τη γεύση του τραχανά ή του πλι- γουριού.

ΑΛΛΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΘΡΑΚΗΣ
Μελισσοβότανο Ροδόπης
Μελιτζάνα Κομοτηνής
Παστραμάς (και παστουρμάς) Θράκης
Πατάτες Νευροκοπίου
Πιπεριά Αργυρούπολης

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΟΠ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ
Επειδή έτσι κι αλλιώς θα κληθούμε να πληρώσουμε την ένδειξη ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης) στις ετικέτες κάποιων τροφίμων, καλό είναι να ξέρουμε τι ακριβώς σημαίνει και γιατί είναι καλό να την επιλέγουμε.

Ως «Ονομασία Προέλευσης» λοιπόν βάσει νόμου ορίζεται:
Το όνομα μιας περιοχής, ενός συγκεκριμένου τόπου ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις μιας χώρας, το οποίο χρησιμοποιείται στην παραγωγή ενός γεωγραφικού προϊόντος ή τροφίμου που κατάγεται από αυτή την περιοχή, τον τόπο ή τη χώρα και του οποίου η ποιότητα ή τα χαρακτηριστικά οφείλονται κυρίως ή αποκλειστικά στο γεωργικό περιβάλλον (φυσικοί και ανθρώπινοι παράγοντες) και του οποίου η παραγωγή, η μεταποίηση και η επεξεργασία λαμβάνουν χώρα αυστηρά στην οριοθετημένη περιοχή.