ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ | Κοντινός συγγενής του κρεμμυδιού, το πράσο βρίσκεται στην εποχή του. Είναι καλός φίλος της υγείας μας και δίνει νοστιμιά και γλυκύτητα στις πίτες, τις σούπες και τα μαγειρευτά των κρύων ημερών.
Το πράσο ανήκει στην ίδια οικογένεια με το κρεμμύδι και το σκόρδο. Είναι ψηλό και λεπτό φυτό, με μακρύ κυλινδρικό στέλεχος που αποτελείται από επικαλυπτόμενα φύλλα. Έχει γλυκιά και ήπια γεύση, λιγότερο πικάντικη από το κρεμμύδι. Η καταγωγή του είναι από τη Μέση Ανατολή και από τις χώρες της ανατολικής Μεσογείου και διαδόθηκε στην Ευρώπη από τους Ρωμαίους.
Το πράσο και η διατροφική του αξία. Το πράσο αποτελείται από νερό σε ποσοστό 90% και είναι σημαντικό στοιχείο μιας υγιεινής διατροφής, καθώς περιέχει πολύτιμα θρεπτικά στοιχεία, όπως σημαντικά φλαβονοειδή αντιοξειδωτικά, μεταλλικά στοιχεία και βιταμίνες με πολλαπλά οφέλη για την υγεία. Έχουν λίγες θερμίδες (61 θερμίδες στα 100 γρ.) και καλές ποσότητες διαλυτών και αδιάλυτων ινών.
Εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι η αλλισίνη που παράγεται με το κόψιμο των πράσων μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης και ότι έχει αντιβακτηριακή, αντιική και αντιμυκητιακή δράση. Επίσης, η αλλισίνη μειώνει τη μειώνει τη δυσκαμψία των αιμοφόρων αγγείων, μειώνοντας έτσι την πίεση του αίματος, αναστέλλει το σχηματισμό θρόμβων και βοηθά στη μείωση του κινδύνου στεφανιαίας νόσου, αγγειακών παθήσεων και εγκεφαλικών επεισοδίων. Χάρη στην περιεκτικότητά του σε σίδηρο, το πράσο μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της αναιμίας.
Τα πράσα αποτελούν πλούσια πηγή βιταμινών και ανόργανων συστατικών που είναι απαραίτητα για την υγεία μας. Ο φυλλώδης μίσχος τους περιέχει αρκετές ζωτικής σημασίας βιταμίνες όπως πυριδοξίνη, φολικό οξύ, νιασίνη, ριβοφλαβίνη και θειαμίνη, σε υγιείς αναλογίες. 100 γρ. φρέσκα στελέχη παρέχουν 64 mg φυλλικού οξέος που είναι ουσιώδες για τη σύνθεση του DNA και την κυτταρική διαίρεση.
Επιπλέον, τα πράσα είναι καλές πηγές βιταμίνης Α και άλλων αντιοξειδωτικών όπως τα καροτενοειδή, η ξανθίνη και η λουτεΐνη. Έχουν επίσης ορισμένες άλλες βασικές βιταμίνες, όπως οι C, Κ και Ε. Η βιταμίνη C βοηθά το ανθρώπινο σώμα να αναπτύσσει αντίσταση εναντίον μολυσματικών παραγόντων και να καταστρέφει τις επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες. Τέλος, οι μίσχοι του πράσου έχουν μικρές ποσότητες μετάλλων όπως κάλιο, σίδηρο, ασβέστιο, μαγνήσιο, μαγγάνιο, ψευδάργυρο και σελήνιο.
Η κατανάλωση πράσων έχει σχετιστεί και με τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης διαφόρων τύπων καρκίνου, κυρίως του παχέος εντέρου και του προστάτη. Η ιδιότητά τους αυτή αποδίδεται τόσο στην κερκετίνη, όσο και σε άλλες περιεχόμενες σε αυτά ουσίες που αναστέλλουν τους καρκινικούς όγκους.
Το πράσο στο πιάτο μας. Πρόκειται για ένα υλικό με πολλές χρήσεις στη μαγειρική, φθηνό και ανθεκτικό στη συντήρηση. Νοστιμίζει το φαγητό, χωρίς να σκεπάζει τις γεύσεις, ενώ σκέτο αποτελεί ένα εξαιρετικό συνοδευτικό σε πολλά πιάτα. Το συναντάμε πολύ συχνά σε παραδοσιακές πίτες, σε πιάτα ρύζι, αλλά και στο πεντανόστιμο χοιρινό με πρασοσέλινο. Το πράσο όμως χρησιμοποιείται με πολλούς ακόμα γευστικότατους τρόπους: Μπορεί γίνει νόστιμη χειμωνιάτικη σούπα βελουτέ μαζί με πατάτα, γιαχνιστό με άλλα χόρτα και φέτα και όχι μόνο. Εξαιρετικό για γέμιση αλμυρής τάρτας και πίτας, σε ριζότο ή σε σάλτσα ζυμαρικών και, βέβαια, σα συνοδευτικό στο κρέας.
Το πράσο, σε αντίθεση με άλλα λαχανικά, πρέπει να καλοψηθεί και να μαλακώσει (όπως το κρεμμύδι) και να αφήσει τη νοστιμάδα του να εκδηλωθεί. Ιδιαίτερη φροντίδα χρειάζεται το πλύσιμό του, γιατί μαζεύει χώμα ανάμεσα στις στρώσεις των φύλλων. Κόβουμε το επάνω μέρος του και το σκληρό πράσινο που δεν χρησιμοποιείται, το χαράζουμε κατά μήκος ώστε να ανοίξουν τα φύλλα και το πλένουμε με πολλά νερά ή το αφήνουμε λίγη ώρα μέσα σε νερό και το ξεπλένουμε καλά.
Όταν αγοράζετε πράσα, προτιμήστε τα μακριά και σκληρά λευκά και πράσινα κομμάτια, όχι πολύ μεγάλα σε μέγεθος και με υγιή ρίζα. Αποφύγετε τα μαραμένα, με κίτρινες κορυφές. Στο σπίτι, τυλίξτε τα σε ένα χαρτί και τοποθετήστε τα μέσα στο ψυγείο, όπου θα μείνουν φρέσκα μέχρι και μια εβδομάδα μετά. Αν τα καθαρίσετε και τα κόψετε σε μικρά κομμάτια, μπορείτε να τα διατηρήσετε στην κατάψυξη για 3 μήνες.
Ιδέες για να πιαστείτε και εσείς στα… πράσα: Πρασόπιτα, Πρασόρυζο, Πρασοτυρόπιτα με γιαούρτι, Σούπα με λαχανικά και γιαούρτι, Πατατόσουπα, Πρασοσουπα με πατάτες και μπλε τυρί, Χοιρινό πρασοσέλινο
