Γεννιούνται από σένα, αλλά δεν τα κατέχεις, μένουν μαζί σου αλλά ήδη κατοικούν στο αύριο. Ο Χαλίλ Γκιμπράν μάς τα ’λεγε αυτά από παλιά, αλλά ποιος τον άκουγε…
Γεννιούνται από σένα, αλλά δεν τα κατέχεις, μένουν μαζί σου αλλά ήδη κατοικούν στο αύριο. Ο Χαλίλ Γκιμπράν μάς τα ’λεγε αυτά από παλιά, αλλά ποιος τον άκουγε…
Θυμάμαι, πίσω στα ’80s, αν ήσουν κορίτσι, στα 16, υπήρχε κάπου μια λίστα με βιβλία, που απλώς «έπρεπε» να έχεις διαβάσει, για να μπορείς να πεις πως ξύνεις τον πάτο της κουλτούρας – ήταν, ας πούμε, κάτι σαν εποχικό must όπως η Mπαρμπαρέλλα, το Μινιόν, το τεκίλα σανράιζ, οι μπλούζες με βάτες, το να σου αρέσει ο Γαρδέλης ή εναλλακτικά ο Τομ Κρουζ στο Τοp Gun. Η λίστα είχε Λουντέμη, Μυριβήλη, το «Λεμονόδασος» του Πολίτη, μια «Πριγκηπέσσα Ιζαμπώ» του Τερζάκη, οπωσδήποτε Καζαντζάκη (την «Ασκητική» ή τον «Ζορμπά» ), το «Λάθος» του Σαμαράκη (που ακόμα και τώρα, κάθε φορά που το διαβάζω, κλαίω στις τελευταίες τρεις σελίδες) και από τους ξένους, μια επιλογή από τα κλασικά του Ζαχαρόπουλου, Aσίμοφ οπωσδήποτε, Όργουελ και Χάξλεϊ και, εννοείται, όλη την περίφημη wild «εφηβική» λογοτεχνία: Σαγκάν και «Καλημέρα θλίψη» (η νεανική επανάσταση, με σοφιστικέ twist), «Γράμμα σε ένα παιδί που δεν γεννήθηκε ποτέ» της Φαλάτσι, το «Κορίτσια από την επαρχία» της Έντνα Ο’ Μπράιαν (που μαζί με τα άλλα δύο βιβλία της τριλογίας, το «Μοναχικό κορίτσι» και το «Κορίτσια στην έκσταση του γάμου», ήταν η πρώτη μας βουτιά στο χάος της έφηβης σεξουαλικότητας), το «Η Αλίκη στη χώρα του LSD» της Αλίκης Χ. (οι ιστορίες μιας junkie πιτσιρίκας σε ένα παράξενο βιβλίο, με ροζ εξώφυλλο, ανάθεμα και αν θυμάμαι πού το έχω παραχώσει) και βέβαια το περίφημο ζεν φιλοσοφικοποιητικό ανάγνωσμα «Ο Προφήτης – Ο κήπος του προφήτη» του Χαλίλ Γκιμπράν. Τώρα που το σκέφτομαι, ο Γκιμπράν ήταν, ας πούμε, ο παλιός Κοέλιο.
Τέλος πάντων, δεν ξέρω αν όλο αυτό βγάζει κανένα νόημα για τα πιτσιρίκια που σήμερα «καταβροχθίζουν» Τόλκιν, Μέγιερ και Vampire Diaries από το νηπιαγωγείο, αλλά σε αυτό το τελευταίο ανατολίτικο έγγραφο έπος, υπήρχε ένα απόσπασμα, που -ως γενιά- το ξέραμε απέξω. Βρήκα το βιβλίο (εκδόσεις Μπουκουμάνη, σκέψου τώρα..) και το παραθέτω:
«Tα παιδιά σας, δεν είναι παιδιά σας. Είναι οι γιοι και οι κόρες της λαχτάρας της Ζωής για τη Ζωή. ΄Ερχονται στη ζωή με τη βοήθειά σας, αλλά όχι από σας. Και μ’ όλο που είναι μαζί σας, δεν ανήκουν σε σας. Μπορείτε να τους δώσετε την αγάπη σας, όχι όμως και τις ιδέες σας. Γιατί αυτά έχουν τις δικές τους ιδέες. Μπορείτε να στεγάσετε το σώμα τους, όχι όμως και την ψυχή τους. Γιατί η ψυχή τους κατοικεί στο σπίτι του αύριο που εσείς δεν μπορείτε να επισκεφτείτε ούτε στα όνειρά σας. Μπορείτε να προσπαθήσετε να τους μοιάσετε, αλλά μη γυρεύετε να κάνετε αυτά να σας μοιάσουν. Γιατί η ζωή δεν πηγαίνει προς τα πίσω και δε σταματά στο χθες. Εσείς είστε τα τόξα απ’ όπου τα παιδιά σας, σα ζωντανά βέλη, θα τιναχτούν μπροστά».
Αυτό ήταν το κομμάτι που η καθεμία και ο καθένας μας το παρέδιδε στον άλλο, σαν το άγιο Γκράαλ. Πίναμε μια γουλιά και φουσκώναμε από χαρά και ανυπομονησία –νευρικά «βέλη», βιαστικά να φύγουμε μπροστά, σε κείνο το άγνωστο, υπέροχο μέλλον. Προς τα πού; Δεν είχε σημασία. Στα 16 σου, στόχος είναι το σύμπαν. Το θυμήθηκα ξανά, πρόσφατα, όταν βρέθηκα σε μια σύναξη χαζομπαμπαδομαμάδων, που αράδιαζαν με περηφάνια περισσή τα χαρίσματα των βλασταριών τους. «Α, ο Δημήτρης δεν δυσκολεύεται καθόλου στα μαθηματικά – θετικό μυαλό, σαν τον πατέρα του». «Η μικρή πήρε από μένα, της αρέσουν οι γλώσσες». «Εγώ τον πήρα και στο γραφείο το καλοκαίρι –λέμε με τον Νίκο να τον στείλουμε Νομική όταν μεγαλώσει, καλό είναι να μαθαίνει τη δουλειά από τώρα…». Στο τραπέζι, οι ιδέες των παιδιών μας, οι κλίσεις, τα χόμπι, τα ταλέντα τους – όλα σοφά προεπιλεγμένα, αποφασισμένα λες από την κουτή, αταβιστική ανάγκη μας να αναπαράγουμε το «καθ’ εικόνα» μας, να φτιάξουμε τους μικρούς-μεγάλους εαυτούς μας. Γονείς έντρομοι, «τοξότες» πια, που ψάχνουν στόχο στα τυφλά, στο μονοπάτι τού «μπροστά» -και μπορεί τάχα το χθεσινό μας χέρι που λυγίζει το τόξο να ταξιδέψει με το βέλος του; Αστείο πράγμα.
Αλλά ο πειρασμός είναι μεγάλος. Πολλές φορές τσακώνω τον εαυτό μου να κοιτάζει το γιο μου και να «παίζει», στα κρυφά, την παλιά διαφήμιση του παιχνιδομάγαζου: τα ματάκια τα πήραμε από τον μπαμπά, τα λακάκια από τη μαμά και λίγο το στόμα, ίσως και την αγάπη για τις λέξεις και το σινεμά, αλλά κοίτα, κοίτα, σταυρώνει τα πόδια του όπως ο πατέρας του και τρελαίνεται για μπάλα και διαβάζει Ιστορία, όπως εκείνος, αλλά δεν τραγουδάει καλά, κανένας από τους δυο μας δεν έχει καλή φωνή. Ύστερα «ξυπνάω» και με την πρώτη αφορμή ανακαλύπτω (και αχ, πόσο πονάει αυτό….) πως το «βέλος» μου δεν είναι δικό μου. Μοιάζει μόνο στον εαυτό του. Είναι μεθοδικός, μαχητικός, πεισματάρης και στραβώνει το στόμα με έναν ολόδικό του τρόπο, και είναι έξοχα παρατηρητικός κι επιδέξιος με τα χέρια του (αυτό πάλι από πού το πήρε;). Και ουφ, σιγά μην κάνει τη δουλειά της μαμάς και του μπαμπά, όταν μεγαλώσει (βαρετό!), αυτός θέλει λέει ένα σπιτικό εργαστήριο χημείας, μέταλλα, σκόνες, υγρά και την πιθανότητα να βάλει φωτιά στον κόσμο – «ε, τι λες, μ’ αφήνεις μαμά»; Φύγε μπροστά αγόρι μου!