Η Σύρος είναι το νησί με τα πιο φημισμένα λουκούμια της χώρας και η τέχνη της παρασκευής τους αποτελεί κομμάτι της άυλης πολιτισμικής μας κληρονομιάς πασπαλισμένο με τόνους λουκουμόσκονης. Γνωρίστε τη μαζί με ιστορικές συριανές λουκουμοποιίες που λειτουργούν ως σήμερα.
Η τέχνη της παρασκευής των λουκουμιών έφτασε στη Σύρο με τους πρώτους Χιώτες και Ψαριανούς πρόσφυγες μετά την καταστροφή των νησιών τους τη διετία 1822-24. Λέγεται ότι ή πρώτη καζανιά μπήκε το 1832 κάπου στο λιμάνι της Ερμούπολης, ενώ η πρώτη επίσημη σφραγίδα λουκουμοποιού εμφανίζεται το 1837 και ανήκει στον Σταματελάκη. Οι βιοτεχνίες λουκουμιού ήταν κατά παράδοση οικογενειακές επιχειρήσεις και απασχολούσαν όλα τα μέλη της οικογένειας. Η περίοδος από το 1922 έως το 1975 περίπου θεωρείται κορυφαία για το συριανό λουκούμι, καθώς τότε παρουσιασιάζει διαρκή ανοδική τάση στη ζήτηση και παραγωγή του. «Η ιστορική παράδοση του λουκουμιού αντανακλάται και στις λέξεις-εκφράσεις των λουκουμοποιών στην καθημερινή τους παραγωγή: γκαζοντενεκέδες, γαλόνι, μαστραπάς, μπακιρένιο καζάνι, σπάτουλα, στόφα, ξύλινες λαμαρίνες, ντικέτες (ετικέτες)», αναφέρει ο φάκελος τεκμηρίωσης στη λίστα της άυλης πολιτισμικής μας κληρονομιάς της οποίας είναι πλέον κομμάτι. Πρόκειται για ένα γλυκάκι που μοιάζει να φτιάχτηκες ειδικά για να συνοδεύει τον καφέ του μπρικιού -τόσο πολύ του πάει.
Η μοναδική γεύση των συριανών λουκουμιών
Πολλοί έχουν προσπαθήσει να ανακαλύψουν, γιατί τα συριανά λουκούμια είναι τόσο νόστιμα. Οι ντόπιοι λένε ότι η νοστιμιά των λουκουμιών τους οφείλεται στο νερό. Η Σύρος ήταν πάντα νησί άγονο και άνυδρο και το νερό από τις λιγοστές πηγές που χρησιμοποιούσαν οι λουκουμοποιοί ήταν υφάλμυρο, δίνοντας έτσι τη μοναδική γεύση στο συριανό λουκούμι!
Ο πρώτος επίσημος Σύνδεσμος Λουκουμοποιών ιδρύθηκε στη Σύρο το 1942 με προστάτιδα την Αγία Γλυκερία, που γιορτάζει στις 13 Μαΐου, αλλά αργότερα άτυπα προστάτης Άγιος ορίστηκε ο Άγιος Αθανάσιος, λόγω της ύπαρξης της ομώνυμης πηγής στην Άνω Σύρο.
Τα τρία βασικά υλικά του λουκουμιού, το νερό, η ζάχαρη και το άμυλο, βράζουν μέσα σε μπακιρένια καζάνια σε χτιστά τζάκια με πυρότουβλα, ενώ τεράστιοι μεταλλικοί αναδευτήρες ανακατεύουν το μείγμα συνεχώς μέχρι να φτάσει την ιδανική θερμοκρασία και να κατέβει από τη φωτιά. Ύστερα το μείγμα αδειάζεται σε μια λαμαρίνα στρωμένη με αλεύρι και μένει εκεί να κρυώσει μέχρι την επόμενη μέρα. Κατόπιν τεμαχίζεται με μεγάλες σιδερένιες λάμες, πάνω σε πάγκο στρωμένο με άχνη ζάχαρη. Από το καζάνι μέχρι τα χέρια του καταναλωτή, το λουκούμι περνά από διάφορα στάδια. Κόβεται, τοποθετείται σε χαρτόκουτα, ζυγίζεται, ξεσκονίζεται, σφραγίζεται και τυλίγεται με ζελατίνα.
Ιστορικές βιοτεχνίες λουκουμιών στη Σύρο
Με μια βόλτα στην αγορά της Σύρου βρίσκει κανείς πάνω από 40 γεύσεις λουκουμιού: τριαντάφυλλο, ροδόνερο, μαστίχα, λεμόνι, περγαμόντο, μανταρίνι, πορτοκάλι, φιστίκι, φουντούκι και άλλες. Στην Ερμούπολη λειτουργούν αρκετά λουκουμοποιεία, με πλέον διάσημα εκείνα του Συκουτρή, του Λειβαδάρα, του Κορρέ και του Κανακάρη.
Λουκούμια Σύρου Συκουτρή
H ιστορία της λουκουμοποιίας Συκουτρή ξεκινάει με τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922, όταν ο 15χρονος Γεώργιος Συκουτρής, παππούς της σημερινής ιδιοκτήτριας, της κυρίας Ντίνας, (μπορείτε να τη δείτε στο ενσωματωμένο βίντεο να περιγράφει τη διαδικασία παραγωγής) φθάνει στη Σύρο απ’ τη Σμύρνης γνωρίζοντας την τέχνη του λουκουμοποιού από την εκεί οικογενειακή επιχείρηση. Το 1928 αποκτά το δικό του εργαστήριο στο νησί, παράγοντας με τον παραδοσιακό τρόπο λουκούμι, χαλβαδόπιτα και άλλα προϊόντα ζαχαροπλαστικής. Η βιοτεχνία λειτουργεί ανελλιπώς μέχρι τις μέρες μας.
ⓘ Λουκουμοποιείο Σύρου «Συκουτρής», Μυστρά 8, Ερμούπολη, 2281 081390
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Λουκούμια Σύρου Κορρέ
Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1962 στην Ερμούπολη της Σύρου παράγοντας λουκούμια, χαλβαδόπιτες και χαλβά με τον παραδοσιακό τρόπο. Συνεχίζει τη παράδοση στην παρασκευή και πώληση των παραδοσιακών αυτών προϊόντων και διαθέτει επίσης μεγάλη ποικιλία ξηρών καρπών. Το πρατήριο της βιοτεχνίας βρίσκεται στη πλατεία Μιαούλη, απέναντι από το Δημαρχείο, ενώ τα προϊόντα παράγονται σε ιδιόκτητο εργαστήριο λίγο έξω από την Ερμούπολη.
ⓘ Λουκούμια – χαλβαδίπιττες «Κορρές», Πλατεία Μιαούλη (Δημαρχείο), Χίου 29, αγορά Ερμούπολης, 22810-82037
Λουκούμια Σύρου Λειβαδάρας
Η οικογένεια Λειβαδάρα παρασκευάζει λουκούμια, χαλβαδόπιτες, χαλβά και άλλα ζαχαρώδη προϊόντα από το 1923, όταν ο παππούς του σημερινού ιδιοκτήτη ξεκίνησε την επιχείρηση. Προπολεμικά μάλιστα (το 1933 στην Έκθεση Θεσσαλονίκης και το 1936 στην Πανκυκλαδική Έκθεση Παραδοσιακών Προϊόντων) είχε βραβευτεί με χρυσά βραβεία. Το 1987 ξεκίνησαν την παρασκευή παγωτού, από φρέσκο συριανό γάλα.
ⓘ Λουκούμια Σύρου Λειβαδάρας, Ακτή Παπάγου, Ερμούπολη, 2281-088634
Λουκούμια Σύρου Κανακάρη
Άλλη μία οικογενειακή επιχείρηση που λειτουργεί από το 1952 και συνεχίζει μέχρι σήμερα να παράγει τα περίφημα συριανά λουκούμια και τις παραδοσιακές χαλβαδόπιτες Σύρου. Λίγα χιλιόμετρα έξω από το ιστορικό κέντρο της Ερμούπολης βρίσκεται το εργαστήριο, ενώ διαθέτει πρατήριο στην παραλία.
ⓘ Λουκούμια Σύρου Κανακάρη, Ερμούπολη, 2281-088950
