Τα λουκάνικα είχαν περίοπτη θέση στο παραδοσιακό εδεσματολόγιο του Δωδεκαημέρου μαζί βέβαια με το χοιρινό.
Λίγο πριν τα Χριστούγεννα ήταν καιρός για χοιροσφάγια, ενώ σε κάποιες περιοχές όπως η Λάρισα το έθιμο της «γουρουνοχαράς» λάμβανε χώρα ανάμεσα στα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Το ελληνικό τραπέζι στο παρελθόν «έβλεπε» σπάνια κρέας και το σφάξιμο των χοίρων ήταν σημαντική στιγμή σε όλη την Ελλάδα: τίποτα δεν πετιόταν από το ζώο. Χοιρινό κρέας, λίπος, έντερα, τα πάντα αξιοποιούνταν είτε με επιτόπιο μαγείρεμα είτε με επεξεργασία (βράσιμο, πάστωμα κ.λπ.) ώστε να διατηρηθούν για πολύ καιρό. Μέσα στις παρασκευές που προορίζονταν για κατανάλωση σε μεταγενέστερο χρόνο ήταν βέβαια και τα λουκάνικα: με κομμάτια του κρέατος -σκέτα ή μαζί με διάφορα μυρωδικά- γεμίζονταν τα έντερα κι αφήνονταν να στεγνώσουν ξεραθούν έξω από τα σπίτια ή στα κελάρια.
Τα λουκάνικα και οι καλικάντζαροι
Ξεροτήγανα, λαλάγγια και λουκάνικα ήταν άλλωστε και από τα αγαπημένα εδέσματα των ξωτικών και των καλικατζάρων, σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία. Κι ενώ στη Λακωνία οι τηγανίδες ήταν αρκετές για να καλοπιαστούν τα λυκοτσαρδά (τοπικά …καλικαντζαράκια), σε κάποια απ’ τα νησιά μας, τα ξωτικά ήταν πιο απαιτητικά. Οι λαϊκοί θρύλοι ήθελαν τους καλικάντζαρους, να επισκέπτονται λίγο πριν των Φώτων με τις γυναίκες τους, τις «καλικαντζαρίνες», τα σπιτικά των ντόπιων. Οι διαθέσεις τους γνωστές: φοβιστικά πειράγματα, απατεωνιές και κλεψιές τροφίμων. Προκειμένου οι νοικοκυραίοι να αποφύγουν τον δυσάρεστο αυτό συρφετό έριχναν στα κεραμίδια λουκάνικα να χορτάσουν οι καλικάντζαροι και να ξεκουμπιστούν από το σπίτι και το κελάρι τους.
Συνταγές με λουκάνικα
Ας δούμε μερικές λαχταριστές συνταγές με λουκάνικα καλού-κακού! Άλλωστε, ακόμη κι αν δεν διώξουν τα καλικατζαράκια, θα κρατήσουν ωραία συντροφιά στα κρασάκια του χειμώνα.
Πανεύκολος μεζές – Λουκάνικα με μπίρα
Με τα λουκάνικα της αρεσκείας σας και 500ml μπίρα φτιάχνετε ένα ακαταμάχητο μεζεδάκι για το κρασί, την μπίρα ή το τσιπουράκι της παρέας. Δείτε τη συνταγή πατώντας εδώ.
Λουκάνικα με πατάτες στην κατσαρόλα
Υλικά Συνταγής
- χωριάτικα λουκάνικα με πράσο: 3
- πατάτες: 500 γρ., καθαρισμένες και κομμένες σε κύβους
- κρεμμύδι: 1 ψιλοκομμένο
- σέλερι: 1 κλωνάρι, ψιλοκομμένο
- ελαιόλαδο: 3 κουταλιές της σούπας
- σκόρδο: 1 σκελίδα, ψιλοκομμένη
- κύμινο: 1/2 κουταλάκι του γλυκού
- κρασί κόκκινο: 200 ml
- θρούμπι αποξηραμένο: λίγο
- αλάτι, πιπέρι φρεσκοτριμμένο
Εκτέλεση
- Βράζετε τους κύβους πατάτας σε αλατισμένο νερό για 10΄ και τους στραγγίζετε. Κόβετε τα λουκάνικα σε ροδέλες ή κομματάκια.
- Ζεσταίνετε σε μια κατσαρόλα 1 κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο και τηγανίζετε τα λουκάνικα μέχρι να ροδίσουν και από τις δύο πλευρές. Βγάζετε τα λουκάνικα με τρυπητή κουτάλα από το τηγάνι και προσθέτετε το υπόλοιπο λάδι.
- Μόλις ζεσταθεί ρίχνετε το κρεμμύδι και το σέλινο και σοτάρετε για 3΄. Προσθέτετε τις πατάτες, το σκόρδο, το πιπέρι και το κύμινο και ανακατεύετε για 1΄-2΄. Σβήνετε με το κρασί και προσθέτετε το θρούμπι. Βράζετε για 10΄-12΄ μέχρι να μαλακώσουν οι πατάτες. Ξαναρίχνετε στην κατσαρόλα το λουκάνικο και ανακατεύετε για 4’-5’.
Σημειώσεις
Τα λουκάνικα αγαπούν τα κρεμμύδια και τα πράσα. Αν θέλετε να φτιάξετε ζεστό ορεκτικό στο τηγάνι με λουκάνικα χωριάτικά, προσθέστε τα άφοβα.
Με λουκάνικο μπορείτε να ενισχύσετε τις γεμίσεις αλλά και τις σάλτσες του κιμά.
Πιπεριές γεμιστές με κιμά, φέτα και λουκάνικα
Υλικά Συνταγής
- 8-10 μεγάλες πιπεριές
- 500 γρ. κιμάς μοσχαρίσιος
- 200 γρ. λουκάνικα χωριάτικα ψιλοκομμένα
- 350 γρ. τυρί φέτα κομματιασμένη
- 2 κρεμμύδια ψιλοκομμένα
- 3 ώριμες ντομάτες
- μπόλικος μαϊντανός ψιλοκομμένος
- 2/3 φλιτζανιού του τσαγιού ελαιόλαδο
- 50 γρ. κουκουνάρι καβουρντισμένο
- λίγο κεφαλοτύρι τριμμένο για την επιφάνεια (προαιρετικά)
- αλάτι, πιπέρι
Εκτέλεση
- Ξεφλουδίζετε τις ντομάτες, αφαιρείτε τους σπόρους και τις κόβετε σε μικρά κομματάκια. Ζεσταίνετε το ελαιόλαδο και σοτάρετε τα κρεμμύδια μέχρι να μαραθούν. Προσθέτετε τον κιμά και τα ψιλοκομμένα λουκάνικα και τα σοτάρετε και αυτά 10΄. Κατόπιν προσθέτετε τις ντομάτες και βράζετε 20΄ ακόμη. Αλατοπιπερώνετε.
- Αποσύρετε από τη φωτιά και προσθέτετε τη φέτα, το κουκουνάρι, το πιπέρι και τη ρίγανη ή το μαϊντανό και ανακατεύετε. Κόβετε τις πιπεριές στη μέση εγκάρσια και αφαιρείτε τους σπόρους τους.
- Γεμίζετε τις πιπεριές με το μείγμα του κιμά και τους ξαναδίνετε το αρχικό τους σχήμα. Τις τοποθετείτε σε ταψί αλειμμένο με λάδι. Περιχύνετε με το υπόλοιπο λάδι και πασπαλίζετε με το κεφαλοτύρι. Ψήνετε στο φούρνο μέχρι να πάρουν χρώμα και σερβίρετε τις γεμιστές πιπεριές μόλις κρυώσουν λίγο.
Σημειώσεις
Από τους πλέον αγαπημένους παραδοσιακούς, ζεστούς μεζέδες για τσίπουρο και κρασί είναι το πηλειορίτικο σπετσοφάι (ή σπετζοφάι). Το λουκάνικο συναντάει την πιπερία σε ένα εξαιρετικά πετυχημένο πάντρεμα, ιδανικό για κρύες μέρες.
Χειμώνα στο χωριό θυμίζει και αυτή η χυλωμένη φασολάδα που έχει ενισχυθεί με χωριάτικο λουκάνικο.
Φασολάδα με λουκάνικο χωριάτικο
Υλικά Συνταγής
- φασόλια ξερά: 500 γρ.
- λουκάνικο χωριάτικο: 1 κομμένο σε φέτες (γύρω στα 130 γρ.)
- καρότα: 3, κομμένα σε ροδέλες χοντρές
- κρεμμύδια: 2, ψιλοκομμένα
- ντοματάκια κονσέρβας: 400 γρ.
- ελαιόλαδο: 1/2 φλιτζάνι του τσαγιού
- σέλινο: 3 κλωνάρια
- αλάτι, πιπέρι: όσο θέλετε
Εκτέλεση
- Μουσκεύετε τα φασόλια από το προηγούμενο βράδυ. Την επόμενη μέρα τα ξεπλένετε και τα βράζετε σε σιγανή φωτιά μέχρι να μαλακώσουν (1 ώρα περίπου). Τα στραγγίζετε και ξεπλένετε την κατσαρόλα.
- Ζεσταίνετε το λάδι και σοτάρετε το κρεμμύδια, το λουκάνικο και τα καρότα για 3’. Προσθέτετε τα ντοματάκια, το αλάτι, το πιπέρι, την πιπερίτσα και το σέλινο.
- Μόλις πάρει βράση η σάλτσα, ρίχνετε τα φασόλια και ένα λίτρο χλιαρό νερό. Συνεχίζετε το βράσιμο μέχρι να χυλώσει η φασολάδα. Τη σερβίρετε ζεστή με ψωμί φρέσκο ή φρυγανισμένο.
Μακαρόνια με σάλτσα από χωριάτικο λουκάνικο, πράσα και κρασί
Υλικά Συνταγής
- 400 γρ. χωριάτικα λουκάνικα
- 2 πράσα ψιλοκομμένα
- 2 κουταλιές της σούπας λάδι
- 1 κουταλιά της σούπας βούτυρο ή μαργαρίνη
- ½ φλιτζάνι λευκό κρασί
- 400 γρ. ντοματάκια κονσέρβας ψιλοκομμένα
- ½ κουταλάκι κόκκινο Tabasco® (προαιρετικά)
- 2-3 κουταλιές της σούπας μαϊντανός ψιλοκομμένος
- 1 πιπεριά Φλωρίνης ψιλοκομμένη
- 500 γρ. σπαγγέτι Νο 6
- κεφαλοτύρι ή παρμεζάνα τριμμένη (προαιρετικά)
Εκτέλεση
- Αφαιρείτε το περίβλημα (έντερο) από τα λουκάνικα και κομματιάζετε τη γέμιση. Ζεσταίνετε το λάδι με το βούτυρο ή τη μαργαρίνη και σοτάρετε τα λουκάνικα για 3’-4’. Προσθέτετε τα πράσα και συνεχίζετε το σοτάρισμα λίγα λεπτά ακόμη, μέχρι να μαλακώσουν λίγο κι αυτά. Σβήνετε με το κρασί.
- Προσθέτετε τα ντοματάκια και 2 φλιτζάνια ζεστό νερό και βράζετε για 30’, ανακατεύοντας το μείγμα συχνά. Αποσύρετε και προσθέτετε την ψιλοκομμένη πιπεριά, το Tabasco® (προαιρετικά) και το μαϊντανό. Ανακατεύετε καλά.
- Στο μεταξύ βράζετε σε άφθονο αλατισμένο νερό τα σπαγγέτι σύμφωνα με τις οδηγίες της συσκευασίας και τα στραγγίζετε καλά. Τα ανακατεύετε με τη σάλτσα των λουκάνικων και αν θέλετε τα πασπαλίζετε με τριμμένο τυρί.
