Οινική περιπλάνηση σε έναν από τους πλέον ιστορικούς αμπελώνες με ηχηρή παρουσία στην παραγωγική και κοινωνική ζωή του νησιού από τα πρώιμα Μινωικά Χρόνια έως και σήμερα συντροφιά με τον sommelier, Ευθύμιο Ανδριόπουλο, και τους Hospitality Ambassadeurs.
Κτήμα Τοπλού Α.Ε.- Σητεία
Το οινοποιείο Κτήμα Τοπλού βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της Κρήτης κοντά στο φοινικόδασος Βάι και ανήκει στην Ιερά Μονή Τοπλού. Παράγει κρασί από τους ιδιόκτητους βιολογικούς αμπελώνες εκτάσεως 430 περίπου στρεμμάτων. Πρόκειται για σύγχρονο οινοποιείο με εγκαταστάσεις προσαρμοσμένες στο ανάγλυφο του τοπίου. Όλη η διαδικασία παραγωγής επιβλέπεται προσωπικά από τον Ηγούμενο Αμβρόσιο σε συνεργασία με το επιστημονικό προσωπικό. Από το 2005, οπότε και τελείωσε η κατασκευή του οινοποιείου, ξεκίνησε η παραγωγή βιολογικών κρασιών. Όμως ήταν το 2019, που υπό τον πάτερα Αμβρόσιο μαζί με το rebranding αρχίζει η στροφή προς τις γηγενείς ποικιλίες και τα μονοποικιλιακά κρασιά, έτσι ώστε να μπορεί να αναδειχθεί ο πλούτος της Κρήτης και το terroir των αμπελοτοπιών της Μονής Τοπλού (φτωχά και ανεμοδαρμένα εδάφη, χαμηλής παραγωγής και εξαιρετικής ποιότητας σταφύλια).
Ποικιλίες και ετικέτες: Από τις ποικιλίες Βηλάνα, Θραψαθήρι, Ασύρτικο, Λιάτικο, Μανδηλαριά και Syrah παράγονται τα μονοποικοιλιακά κρασιά: 101 πόρτες (Βηλάνα, Λευκός Ξηρός Οίνος), Γερτό (Θραψαθήρι, Λευκός Ξηρός Οίνος), Σαμώνιον (Ασύρτικο, Λευκός Ξηρός Οίνος), Αμάραντον (Λιάτικο, Ροζέ Ξηρός Οίνος), Ληνός (Λιάτικο, Ερυθρός Ξηρός Οίνος), 101 πόρτες (Syrah, Ερυθρός Ξηρός Οίνος), Λότζα (Μανδηλαριά, Ερυθρός Ξηρός Οίνος), Φιλόθεος (Λιάτικο, Ερυθρός Γλυκύς Οίνος)
Τα κρασιά που ξεχωρίζουν: Το Γερτό είναι το κρασί που κερδίζει τις καρδιές των καταναλωτών διότι το Θραψαθήρι ανταποκρίνεται πολύ καλά στο ξηρό κλίμα της Σητείας παράγοντας αρωματικά κρασιά με πολύ ευχάριστη επίγευση. Ο Ληνός είναι ακόμη ένα κρασί σημαντικό για το οινοποιείο, διότι η ποικιλία λιάτικο, η κυρίως καλλιεργούμενη ποικιλία της Σητείας, παράγει πολύ ποιοτικά ερυθρά κρασιά μέτριου σώματος, αρωματικά, με πολύ μεγάλο δυναμικό παλαίωσης και συνοδεύει άριστα την τοπική κουζίνα. Η Λότζα αποτελεί άλλο ένα διαμάντι του οινοποιείου λόγω του τρόπου παραγωγής, κατά τον οποίο τα ερυθρά σταφύλια της μανδηλαριάς λιάζονται στον ήλιο για 10 ημέρες έτσι ώστε να παραχθεί ένας πολύ συμπυκνωμένος ερυθρός ξηρός οίνος, που στη συνέχεια παλαιώνει σε νέα δρύινα βαρέλια 600 λίτρων για 18 μήνες, με το αποτέλεσμα να είναι εξαιρετικό!
Γερτό: Λευκό, ξηρό, ποικιλίας Θραψαθήρι με αρώματα λευκών λουλουδιών, ανθού λεμονιάς, lime, κίτρο, λεμόνι, γκρέιπφρουτ, ανανάς, μάνγκο. Παλαίωση: 3 χρόνια
Ληνός: Ερυθρό, ξηρό, Πολύπλοκη γλυκιά μύτη με κυρίαρχα αρώματα ρόδι, βύσσινο, γκουάβα και δέρμα. Ελαφρύ σώμα με μακρά και γλυκιά επίγευση βύσσινου μαζί μια μικρή αίσθηση ταννινών.
Λότζα: Βιολογικός ερυθρός Μονοποικιλιακός Ξηρός Οίνος , ΠΓΕ Λασίθι. Από αμπελώνες 30 ετών, ένας συμπυκνωμένος ερυθρός οίνος μακράς παλαίωσης (10 έτη), από τη γηγενή κρητική ποικιλία Μανδηλαριά. Βαθύ κόκκινο χρώμα ,υψηλός αλκοολικός τίτλος και νότες καφέ, βανίλιας και μαύρων μούρων. Γεμάτο στόμα και μακρά επίγευση με έντονες ταννίνες. Ιδανικό για να συνοδεύσει κρέας ψημένο στη σχάρα και κυνήγι.
Κτήμα Λυραράκη – Hράκλειο Κρήτης
Το Οινοποιείο Λυραράκη, που ιδρύθηκε το 1966 από τα αδέρφια Μανώλη και Σωτήρη Λυραράκη, διαχειρίζεται σήμερα 120 στρέμματα ιδιόκτητων αμπελώνων και άλλα 730 στρέμματα συνεργαζόμενων αμπελουργών, καλλιεργώντας σύμφωνα με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας και της βιώσιμης ανάπτυξης, με σεβασμό στη βιοποικιλότητα του τόπου. Από την αρχή, η οικογένεια αφοσιώθηκε στην αναβίωση σπάνιων γηγενών ποικιλιών της Κρήτης και συνεχίζει να πρωτοπορεί στην έρευνα για την ανακάλυψη ξεχασμένων ποικιλιών και μοναδικών terroir. Τα μυστικά της οινοποίησης και οι γηγενείς ποικιλίες αποκαλύπτονται σε έναν φιλόξενο χώρο όπου το όραμα και η αγάπη για το κρασί μαρτυρούν μία αρμονική συνύπαρξη. Λέει ο ένας εκ των ιδιοκτητών του κτήματος: «Ως οινοποιός από κούνια, μπορώ να πω ότι το κρασί είναι στο αίμα μου. Από παιδί βρισκόμουν στα αμπέλια και στο οινοποιείο, ζώντας την αφοσίωση της οικογένειάς μας στο κρασί και το όραμα για την ανάδειξη του κρητικού αμπελώνα και του πλούτου του. Η πιο σημαντική πηγή γνώσεών μου ήταν η ίδια η εμπειρία, καθώς από πολύ μικρή ηλικία δούλεψα σε κάθε τομέα του οινοποιείου και απέκτησα σφαιρική γνώση για το αντικείμενο. Από τότε, εργάζομαι για να συμβάλω στην καταξίωση της Κρήτης στο παγκόσμιο οινικό στερέωμα και στην εδραίωσή της ανάμεσα στους σημαντικότερους οινικούς προορισμούς». Το μότο του κ. Λυραράκη είναι: «Κρατώντας τις παλιές, υγιείς ρίζες, χαράζουμε νέους, καινοτόμους δρόμους».
Τα κρασιά που ξεχωρίζουν: Το κτήμα περηφανεύεται για τις ποικιλίες που διέσωσε από εξαφάνιση η οικογένεια Λυραράκη, το Δαφνί, το Πλυτό και το Μελισσάκι. «Η τελευταία αυτή ποικιλία με συγκινεί ιδιαίτερα, καθώς την ανακάλυψα ο ίδιος σε έναν εκατόχρονο αμπελώνα στο Αμάρι. Καθώς περπατούσαμε με τον αμπελουργό ανάμεσα σε κλήματα Πλυτό και Βιδιανό, παρατήρησα ένα μικρόρωγο σταφύλι που δεν έμοιαζε με τα άλλα, ούτε στην όψη αλλά ούτε και στη γεύση. Αργότερα βρήκαμε καταγεγραμμένη την ποικιλία Μελισσάκι στην περιοχή του Αμαρίου και παίρνει το όνομά της από την ομοιότητά της με το άρωμα μελιού και κερήθρας. Το 2010 φυτέψαμε κλήματα Μελισσάκι στον ιδιόκτητο αμπελώνα στο Ηράκλειο “Γεροδέτη”, από τον οποίο προέκυψε το ομότιτλο κρασί Μελισσάκι Γεροδέτη» λέει ο κ. Λυραράκης. Ο ίδιος ξεχωρίζει ακόμη το Λιάτικο Κέντρος, που εκφράζει ένα πολύ ιδιαίτερο terroir της Κρήτης. Σε υψόμετρα άνω των 800 μέτρων στο όρος Κέντρος, καλλιεργούνται για περισσότερο από έναν αιώνα προφυλλοξηρικά αμπέλια Λιάτικου σε χαμηλά κύπελλα που προστατεύουν τον καρπό από τους ανέμους και την έντονη ηλιοφάνεια. Το κρασί που προκύπτει έχει ατσάλινο στόμα, χαρακτηριστικό της δύναμης και της πυγμής του τόπου του. Τέλος, διακρίνει και την ετικέτα Σύμβολο, που παράγεται μόνο στις πιο εκλεκτές χρονιές και συμπυκνώνει όλη την οινική γνώση, έρευνα κι εμπειρία της οικογένειας, παντρεύοντας αρμονικά διαφορετικές ποικιλίες σε ένα κρασί με υψηλή αρωματική ένταση και γευστικό βάθος.
Μελισσάκι Γέρο Δέτη: Λευκός, ξηρός οίνος, ποικιλίας Mελισσάκι, Π.Γ.Ε Κρήτη, μέτριο χρυσαφί χρώμα, αρώματα μανταρινιού, αποξηραμένου μήλου και μελιού ακακίας, ενωμένα με συμπυκνωμένες νότες τζίντζερ, λεμονιού και τανινών στον ουρανίσκο. Επιδέχεται παλαίωσης έως 6 μήνες
Λιάτικο Κέντρος: Ροζέ, ξηρός οίνος, ποικιλία Λιάτικο, Π.Γ.Ε Κρήτη. Το ροζέ αυτό αποτελεί την αναγέννηση των σταφυλιών με νέο πρόσωπο, σε έναν οίνο με απαλό χρώμα δέρματος και ατσάλινο στόμα, χαρακτηριστικό της πυγμής της προέλευσης του. Τριανταφυλλί χρώμα με φρουτώδη αρώματα γλυκού περγαμόντου ισορροπούν ευχάριστα με την αίσθηση χειμωνιάτικων λουλουδιών. Παλαίωση: έως 18 μήνες
Σύμβολο: Ερυθρός, ξηρός οίνος, Π.Γ.Ε Κρήτη. Έντονο ρουμπινένιο ερυθρό χρώμα με στρώσεις αρωμάτων άγριων μούρων, καπνού και δάσους που αναμιγνύονται με γλυκά μπαχάρια και βιολέτες. Εκφράζει ταυτόχρονα δύναμη αλλά και φινέτσα καθώς ξεδιπλώνει μια τελευταία μεταξένια επίγευση. Παλαίωση: 10 έτη
Οινοποιείο Διαμαντάκης- Kάτω Ασίτες, Ηράκλειο Κρήτης
Το οινοποιείο ∆ιαμαντάκης, οικογενειακή επιχείρηση των τριών αδερφών Διαμαντάκη, βρίσκεται νοτιοδυτικά της πόλης του Ηρακλείου στην καρδιά της επαρχίας Μαλεβιζίου, έξω από το χωριό Κάτω Ασίτες. Η οικογένεια παράγει εκλεκτά κρασιά, καλλιεργώντας τους αμπελώνες με σεβασμό και φροντίδα, αξιοποιώντας το μοναδικό μικροκλίμα της περιοχής και τις ντόπιες ποικιλίες σταφυλιού, όπως το Λιάτικο, το Βιδιανό, το Ασύρτικο και η Μανδηλαριά. Η πρώτη εμφιάλωση έγινε το 2009 με τον Λευκό και τον Ερυθρό ΠΡΙΝΟ. Στην πορεία ο αμπελώνας μεγάλωσε και πλέον καλλιεργούνται 150 στρέμματα και έχουν 9 ετικέτες.
Κρασιά που ξεχωρίζουν: «Το 2008 ήταν μια σπουδαία χρονιά για τα ερυθρά στη Κρήτη. Η πρώτη ερυθρή Διαμαντόπετρα 2008 (Syrah, Μανδηλαριά) θα μας μείνει σίγουρα σε ξεχωριστό σημείο στην καρδιά μας» αναφέρουν οι άνθρωποι του οινοποείου. «Άλλο σημαντικό σημείο στη διάρκεια της πορείας μας ήταν η επιλογή να δοκιμάσουμε το Ασύρτικο στην Κρήτη φυτεύοντας το 2010 μια μικρή πεζούλα. Σήμερα παράγουμε 2 ετικέτες, όπου χρησιμοποιούμε Ασύρτικο: τη Λευκή Διαμαντόπετρα (ασύρτικο 50%- βιδιανό 50%) και το Πετάλι Ασύρτικο. Ως τρίτο αγαπημένο θα αναφέρω το Πετάλι Λιάτικο. Αποτελεί ένα Λιάτικο που μπορεί να λειτουργήσει ως ένα πολύ καλό καλοκαιρινό ερυθρό και αγκαλιάζεται ιδιαίτερα και από τις αγορές στο εξωτερικό. Θεωρούμε σπουδαία την εν λόγω ποικιλία και οφείλω να παραδεχτώ ότι δεν της δώσαμε την απαραίτητη προσοχή στο ξεκίνημα της οινοποιητικής μας καριέρας μιας και τότε ο καταναλωτής δεν ήταν καθόλου εξοικειωμένος με τα ανοικτόχρωμα ερυθρά», εξηγούν οι ίδιοι, και καταλήγουν. «Ανήκουμε στην ζώνη ΠΟΠ ΔΑΦΝΕΣ και οφείλουμε να δίνουμε μεγάλη βαρύτητα στο Λιάτικο αφού αποτελεί σημαία της οινικής μας ζώνης. Από Λιάτικο εκτός από το Πετάλι κυκλοφορούμε τα τελευταία 2 χρόνια και τη Ροζέ Διαμαντόπετρα κρασί δεξαμενής από λιάτικο 100%.
Eρυθρή Διαμαντόπετρα 2008 (Syrah Μανδηλαριά): Ερυθρός, ξηρός οίνος, Π.Γ.Ε Κρήτη. Η 12-μηνη παλαίωση σε δρύινα βαρέλια δημιουργεί ένα πληθωρικό κρασί με έντονο αρωματικό μπουκέτο, που κυριαρχείται από μαύρα βατόμουρα και πιπέρι. Το κρασί χαρακτηρίζεται από οξύτητα, με μία ευχάριστη επίγευση μακράς διάρκειας.
Πετάλι Ασύρτικο: Λευκός, ξηρός οίνος: Απαλό, κίτρινο χρώμα, αρώματα εσπεριδοειδών, λουλουδιών, κρητικών βοτάνων όπως θυμάρι και ρίγανη. Η υψηλή οξύτητα το καθιστά δροσερό και τραγανό. Η τρίμηνη ωρίμανση με τις οινολάσπες, προσδίδει στο κρασί μεγαλύτερο βάθος και πολυπλοκότητα που καταλήγουν σε μια επίγευση μεγαλύτερης διάρκειας με κύριο γνώρισμα μια αίσθηση μεταλλικότητας.
Πετάλι Λιάτικο: Κόκκινος, ξηρός οίνος, ποικιλία Λιάτικο, Ώριμα κεράσια, φράουλες, δαμάσκηνα και βύσσινα μπλέκονται με κάποιες πικάντικες νότες.Μεταξένιες τανίνες και τραγανή οξύτητα, Παλαίωση: 5 έτη
