LOOKING BACK | Γιορτινό τραπέζι δε στρωνόταν στην Ελλάδα χωρίς σπιτική πίτα. Το τραπέζι λοιπόν της Λαμπρής δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση.

Οι πιο γνωστές από τις πασχαλινές πίτες της παραδοσιακής μας κουζίνας ψήνονταν τα παλιότερα χρόνια στους ξυλόφουρνους των νησιών μας.

Σε αυτές ανήκαν οι αιγαιοπελαγίτικες αλμυρές Λαμπρόπιτες των Δωδεκανήσων, τυρόπιτες στρογγυλές και μεγάλες, σε σχήμα πιάτου, παραγεμισμένες με «προσφά» (δηλαδή φρέσκια, ανάλατη μυζήθρα, ζυμωμένη με άφθονα αυγά και λίγο προζύμι), αλλά και οι γλυκές πιτούλες, όπως τα τυροπιτάκια της Τήνου, τα «πουτζά» της Αστυπάλαιας και τα μελιτίνια της Σύρου, που φτιάχνονταν με «αέρινο» φύλλο, γεμίζονταν με τα θαυμάσια, φρέσκα τυριά που υπήρχαν την άνοιξη στα περισσότερα μικρά νησιά του Αιγαίου και ζάχαρη ή ντόπιο μέλι.

Οι νοικοκυρές τους έδιναν διάφορα σχήματα και αυτοσχεδίαζαν στη γέμισή τους. Εκτός από το φρέσκο τυρί, το βούτυρο, τη ζάχαρη ή το θυμαρίσιο μέλι και το αλεύρι, συνήθως περιείχαν ξύσμα λεμονιού ή χυμό πορτοκαλιού, ασπράδι αυγών, μαστίχα και καμιά φορά σαφράν (ζαφορά).

Η αλμυρή κρεατότουρτα (με ψιλοκομμένο αρνί, στακοβούτυρο και μαλάκα –ένα είδος άσπρου φρέσκου τυριού) μαζί με τα καλιτσούνια και τα λυχναράκια ήταν η απάντηση της Κρήτης.

Το Ιόνιο είχε και αυτό τη δική του κρεατόπιτα με σφολιάτα, κιμά κρεμμύδια και αυγά βραστά σφιχτά.

Όμως δεν πρέπει να ξεχάσουμε και τις χρυσοχέρες της ηπειρωτικής Ελλάδας που νοστίμιζαν το λαμπριάτικο τραπέζι τους με τις πλούσιες τυρόπιτες και τις σιμιγδαλένιες γαλατόπιτες, απολαυστικά εδέσματα που μοσχοβολούσαν φρέσκο βούτυρο και κανέλα.

Το μυστικό για όλες τις πασχαλινές πίτες ήταν πάντα το χειροποίητο φύλλο που το ζύμωναν με περισσή τέχνη και πολύ μεράκι.