H ηλικία, το στρες, η ποιότητα και η διάρκεια του ύπνου, είναι σύμφωνα με τους ειδικούς παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τις λειτουργίες της μνήμης -αν και όχι οι μοναδικοί. Το ίδιο μπορεί να κάνει και η διατροφή.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει σε σχόλιό της η Αστερία Σταματάκη, MSc διαιτολόγος-διατροφολόγος, η συνολική κατάσταση της υγείας ασκεί επίδραση στην ικανότητα να θυμάται κανείς με πολλούς τρόπους. Η καλή λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος για παράδειγμα μπορεί να επηρεάσει θετικά την κατάσταση των νευρικών κυττάρων. Έτσι, μια διατροφή που κάνει καλό στην καρδιά κάνει συνολικά καλό στον εγκέφαλο. Έρευνες έχουν δείξει ότι συγκεκριμένα τρόφιμα και τα συστατικά τους συνδέονται με τη διατήρηση της μνήμης. Η ειδικός ξεχωρίζει τα εξής τέσσερα:
1. Λιπαρά ψάρια. Τα καλά λιπαρά είναι σημαντικά για ένα γερό μυαλό. Οι έρευνες δείχνουν πως τα ψάρια είναι οι πρωταγωνιστές στο διατροφικό μενού που στοχεύει σε ενίσχυση του εγκεφάλου – ειδικά τα λιπαρά ψάρια όπως οι σαρδέλες, ο σολομός και ο μπακαλιάρος- καθώς περιέχουν μεγάλες ποσότητες των ω-3 λιπαρών οξέων που περιέχουν. Καταναλώστε 2-3 μερίδες λιπαρών ψαριών την εβδομάδα.
2. Μούρα. Τα μούρα έχουν τις υψηλότερες συγκεντρώσεις αντιοξειδωτικών απ’ όλα τα φρούτα. Επίσης, είναι πλούσια σε ανθοκυανίνες και φλαβονόλες, ουσίες που προστατεύουν τα νευρικά κύτταρα από τη φθορά. Μελέτες σε ζώα μπορούν να υποστηρίξουν ότι δίαιτες πλούσιες σε φλαβονοειδή είναι πιθανό να συμβάλλουν κατά της απώλειας της μνήμης στους ανθρώπους.
3. Πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως το σπανάκι, το μπρόκολο, το μαρούλι κ.α. είναι πλούσια σε φυλλικό οξύ, το οποίο φαίνεται πως έχει άμεση επίδραση στη μνήμη. Μελέτες δείχνουν πως η κατανάλωση τροφών με μεγάλη συγκέντρωση σε φυλλικό οξύ σχετίζεται με γρηγορότερη επεξεργασία των πληροφοριών από τον εγκέφαλο και καλύτερη ανάκληση μνήμης.
4. Καφές. Έρευνα που έγινε σε πανεπιστήμιο της Αυστρίας κατέδειξε ότι η καφεΐνη -τουλάχιστον προσωρινά- βελτιώσει τη μνήμη και την ικανότητα προσοχής των ανθρώπων. Μετά την κατανάλωση καφέ, παρατηρήθηκε ότι η εγκεφαλική δραστηριότητα των ατόμων αυξήθηκε σε δυο περιοχές, εκ των οποίων η μια σχετίζεται με τη μνήμη. Στους εθελοντές που δεν έλαβαν καφεΐνη δεν υπήρξε μεταβολή της εγκεφαλικής δραστηριότητας. Δεύτερη μελέτη κατέδειξε επιπλέον ότι η επίδραση της καφεΐνης είχε μεγαλύτερη διάρκεια στις γυναίκες απ’ ό,τι στους άνδρες.
Άλλα τρόφιμα που ωφελούν τη λειτουργία της μνήμης
Επιπλέον μελέτες που έχουν δει κατά καιρούς το φως της δημοσιότητας τοποθετούν στην κατηγορία των τροφίμων που ευνοούν την καλή λειτουργία του μνημονικού και τα εξής:
5. Πασατέμπος. Πιο πλούσιος σε ψευδάργυρο από πολλούς άλλους σπόρους, ο πασατέμπος (σπόροι κολοκύθας) παρέχει στον οργανισμό το πολύτιμο αυτό μέταλλο, άκρως σημαντικό για την ενίσχυση της μνήμης και των δεξιοτήτων σκέψης. Έχει επίσης μαγνήσιο και βιταμίνες Β.
6. Αβοκάντο, καρύδια, ελαιόλαδο και ελιές. Η βιταμίνη Ε, η βιταμίνη Κ, το συστατικό λουτεΐνη είναι όλα ουσίες που συνδέονται βάσει μελετών με προστασία του εγκεφάλου, καλή λειτουργία της μνήμης και διατήρηση του μυαλού σε …φόρμα.
7. Τα αυγά. Η χολίνη είναι ακόμη μια ουσία απαραίτητη για την καλή λειτουργία του εγκεφάλου. Η ουσία αυτή μπορεί να παραχθεί στο σώμα, αλλά υπάρχει και σε διάφορα τρόφιμα, όπως τα αυγά. Μια από τις κύριες δράσεις της χολίνης είναι η σύνθεση της ακετυλοχολίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που χρησιμοποιείται στις λειτουργίες του εγκεφάλου, όπως η μνήμη.
8. Η σοκολάτα. Σύμφωνα με τα σχετικά ευρήματα που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου Πειραματικής Βιολογίας του 2018, το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Σαν Ντιέγκο των ΗΠΑ, η τακτική κατανάλωση μαύρης σοκολάτας συνδέεται μεταξύ άλλων με ενδυνάμωση της μνήμης.
Εκτός από μια επιλεκτική διατροφή, η συστηματική σωματική άσκηση συμβάλλει εξαιρετικά στην διατήρηση της καλής λειτουργίας του εγκεφάλου.