ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ | Γίδα, κατσικάκι, αρνάκι κυριαρχούν στα γιορτινά μαγειρέματα του Δεκαπενταύγουστου, τουλάχιστον στη νησιωτική Ελλάδα.
Στην παραδοσιακή κουζίνα του Δεκαπενταύγουστου -όπως αυτή καταγράφεται μέσα από τις κατσαρόλες εκκλησιών και μοναστηριών των νησιών μας- κυριαρχεί το γίδινο, το κατσικίσιο και το αρνίσιο κρέας μετά την πολυήμερη νηστεία. Κατά περίπτωση όμως συναντάμε και χοιρινό, μοσχάρι ή κόκορα.
Χαρακτηριστικά πιάτα από το τραπέζι του Δεκαπενταύγουστου
Αλόννησος: Γίδα κοκκινιστή με μακαρόνια.
Αμοργός: Πατατάτο (κατσισκίσιο/γίδινο κρέας κοκκινιστό στην κατσαρόλα με πατάτες) και ξιδάτο (είδος σούπας με κατσίκι και εντόσθια) και φυσικά αμοργιανά ρακόμελα. Αν ο Δεκαπενταύγουστος πέφτει τετάρτη ή Παρασκευή σε πολλές εκκλησιές παραδοσιακά σερβίρουν μπακαλιάρο αντί για πατατάτο.
Άνδρος: Ψητά κρέατα, φουρτάλια (ανδριώτικη ομελέτα με πατάτες και λουκάνικο) και λουκάνικα, αμυγδαλωτά και σκαλτσούνια.
Αστυπάλαια: Αρνάκι γεμιστό με ρύζι και συκωτάκια
Εύβοια: το παραδοσιακό στιφάδο «πρωταγωνιστεί» στο ξεχωριστό πανηγύρι στο χωριό Οξύλιθος, κατά τον εορτασμό της Παναγίας Χατηριάνισσας.
Θάσος: Στο χωριό Παναγιά, μετά τη λιτάνευση της εικόνας, σερβίρονται πατάτες, ρύζι και μοσχάρι στιφάδο (κλουμπάνι ή κουρμπάνι).
Ικαρία: Αρνί βραστό, ψητό ή κοκκινιστό ή κατσίκι.
Κάλυμνος: Ρεβιθάδα, αρνάκι, λουκούμια και ρακή.
Κάσος: Ντολμαδάκια κασιώτικα, πιλάφι με κανέλα και ντόπιο κρέας ρολό.
Κέρκυρα: Παστιτσάδα (μοσχάρι ή κόκορας κοκκινιστός με χονδρό μακαρόνι) αλλά και ψητά κρέατα γενικά. Στο ορεινό χωριό του Σταυρού, 13 χλμ από την Κέρκυρα, στον Ιερό Ναό της Kοιμήσεως της Θεοτόκου Παναγιάς Μαρίας, οι καμπάνες χτυπούν από πολύ νωρίς το πρωί της παραμονής του Δεκαπενταύγουστου, καθώς τα μέλη του συλλόγου μαγειρεύουν υπαίθρια «ορφανή» μακαρονάδα και την προσφέρουν σε κάθε επισκέπτη του νησιού.
Μύκονος: Ερίφι γιαχνί (κατσικάκι), τοπική κρεμμυδόπιτα, λαχανίδες με λαρδί, μυκονιάτικη κοπανιστή, ντόπια λούζα και μπακαλιάρος σκορδαλιά.
Πάρος (αλλά και Ίος και Σίφνος): Κυκλαδίτικο ρόστο, με πρωταγωνιστή το χοιρινό.
Παξοί: Μέσα στο λιμάνι του Γάιου, στη νησίδα της Παναγιάς ή της Μαντόνα, όπως τη λένε οι Παξινοί, γιορτάζει το Μοναστήρι της Παναγιάς των Βελλιανιτών. Εκεί ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου βράζουν το λεγόμενο «ζωμό», που γίνεται από μοσχάρι.
Νίσυρος: Κρέας με πατάτες
Τήνος: Ντόπια κρέατα και τηνιακή λούζα, αγκινάρες τουρσί ή μαγειρεμένες. Τα σπιτικά που έχουν εορταζόμενο, υποδέχονται τους επισκέπτες με ψαράκια, παστέλια, ξεροτήγανα και άλλα ντόπια γλυκίσματα προσφέρονται μαζί με το οικογενειακό ρακί σε όσους περνούν για να ευχηθούν.
Τζια (Κέα): Παραδοσιακό κυκλαδίτικο πατατάτο (κοκκινιστό κατσαρόλας με πατάτες)