Τα ’παμε με νεοσύλλεκτο του Κέντρου Εκπαίδευσης Τεθωρακισμένων και μάθαμε τι τρώνε τα «στραβάδια» στον Αυλώνα. Snapshots και ιστορίες από τα μαγειρεία του στρατού –όπου, μεταξύ μας, δε θα σκιζόσουν να κλείσεις και τραπέζι.
Τα ’παμε με νεοσύλλεκτο του Κέντρου Εκπαίδευσης Τεθωρακισμένων και μάθαμε τι τρώνε τα «στραβάδια» στον Αυλώνα. Snapshots και ιστορίες από τα μαγειρεία του στρατού –όπου, μεταξύ μας, δε θα σκιζόσουν να κλείσεις και τραπέζι.
Των Χριστίνα Τσαμουρά και Κλειώ Καμπούρη | PHOTO: Νεοσύλλεκτος
Την πρώτη μέρα λένε έχει κοτόπουλο κοκκινιστό γιουβέτσι –μια χαρά φαΐ, σκεφτόμαστε. Χα. Ήταν τόσο κρίμα, το κοτόπουλο αυτό, τόσο καμένο, άμα λέμε καμένο, εννοούμε απ’ τη μια μεριά μαύρο, κατάμαυρο, και πικρό-φαρμάκι. Κι επειδή, βάσει του μενού, ήταν και …γιουβέτσι, το αγνώριστο πουλερικό συνοδευόταν και από ένα άγνωστο ζυμαρικό ακαθόριστης μορφής και υφής, απολύτως συμπαγούς, μα και τρεμάμενης ταυτόχρονα. Το έκοβαν με μια τεράστια κουτάλα σε τετράγωνα τούβλα και στο πέταγαν στο πιάτο. Αυτό το δυσεύρετο είδος pasta συνέχιζε να τρέμει όσο κράταγες το δίσκο μέχρι να κάτσεις στο τραπέζι. Εκεί ήταν που πρωτοένιωσα αληθινός ήρωας. Όχι ακριβώς της πατρίδας, κυρίως του Αρκά. Είπα, τώρα είναι που θα βρω κι ένα κορδόνι μέσα και κάποιος θα μου χτυπήσει την πλάτη να μου πει: «Τυχεράκια, είσαι ο μοναδικός που το βρήκε»!
Την άλλη μέρα ακούσαμε ότι έχει ομελέτα –ωραία, λες, πόσο χάλια μπορεί να είναι μια ομελέτα; Κι όμως, αν αναλογιστείς ότι στα 450 άτομα που αντιστοιχούσαν σε μας έρχονταν να φάνε τα 30 –τα πιο φτωχά παιδιά συνήθως, που δεν είχαν λεφτά για ΚΨΜ– καταλαβαίνεις ότι μια ομελέτα μπορεί να είναι ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΧΑΛΙΑ. Φυσικά μιλάμε για ομελέτα φούρνου που παρασκευάζεται στο μίξερ-αρκούδα (φωτό κάτω) και μεταγγίζεται στα ταψιά (φωτό πάνω). Αφήνεις πάντα μια στρώση κάτω κάτω -νόμος- που δε χρησιμοποιείς, είναι το λεγόμενο «αυτόματο φίλτρο», εκεί που κατακάθονται όλα τα τσόφλια, τα οποία θεωρούνται αυτονόητο συστατικό ενός πετυχημένου μείγματος ομελέτας στρατού. Την πρώτη φορά που μεταγγίζαμε, λέω: «Δε θα έπρεπε να τα σουρώναμε κάπως, μη φάει ο κόσμος τσόφλια;». Η απάντηση με γείωσε: «Έλα, μωρέ, τώρα σε 2.000 άτομα να πέσει και κάνα τσόφλι, τι έγινε;». Η ομελέτα πάντως είναι πολύ εντυπωσιακή, γιατί καταφέρνει να συγκαταλέγεται στα χειρότερα φαγητά, πράγμα που θέλει τέχνη για να συμβεί. Το απόλυτο συστατικό της, που την κάνει όντως να μην τρώγεται, είναι το «ζβαν στρατού» aka «γκοντζίλας». Πρόκειται για ειδική κατηγορία «ζβαν», που απαντάται μόνο σε στρατιωτικές αποθήκες, ακόμη πιο …εκλεπτυσμένη απ’ το γνωστή του εμπορίου. Επίσης η ομελέτα έχει πιπεριές, γεγονός που ακούγεται γευστικά συμπαθητικό μόνο σε όποιον δε έχει δει τις συγκεκριμένες πιπεριές.
…Όταν σου λέω «πιπεριές» να κρύβεσαι. Η διαδικασία καθαρισμού της πιπεριάς είναι τράτζικ αγγαρεία, απ’ τις πιο τράτζικ του μαγειρείου. Γιατί οι πιπεριές σαπίζουν ήσυχα ήσυχα μες στα κιβώτια καθαρισμού στα ψυγεία, μέχρι τη μέρα που θα κληθείς να χώσεις το χέρι σου σε τόνους μούχλας και να ψαρέψεις εκείνη την πιπεριά που ενδεχομένως τρώγεται ακόμη. Γενικά, όταν σου λένε «πιπεριές» θα πρέπει να βρίσκεις τρόπο να την κάνεις, αλλά δυστυχώς αυτοί είναι κωδικοί που ως νεοσύλλεκτος αγνοείς. Άλλη πίκρα αγγαρεία είναι η λάντζα μέσα, γιατί τα ταψιά δεν είναι μόνο πελώρια, είναι και στραβά οπότε, καταλαβαίνεις, αλλού πάει πολύ το αυγουλάκι κι αλλού πάει ελάχιστο. Στο φούρνο, εκεί που πάει πολύ, ψήνεται κανονικά και εκεί που πάει ελάχιστο, καίγεται ολόκληρο… Και μετά έρχεται η ονειρεμένη στιγμή που προσπαθήσεις να ξεκολλήσεις κολλημένες πιπεριές, αυγά και τον γκοτζίλα από τον πάτο. Με κρύο νερό.
Η μόνη αξιοπρεπής αγγαρεία στα μαγειρεία είναι το σερβίρισμα και η λάντζα έξω, που πλένεις μόνο τους δίσκους των φαντάρων. Το σερβίρισμα είναι καλό πόστο, γιατί κάνεις χάρη στους φαντάρους που σε ξέρουνε: τους βάζεις καλή μερίδα και φτιάχνεις ωραίες και χρήσιμες σχέσεις έτσι.
Σε ποια φαγητά μαζεύεται ο κόσμος. Το κοτόπουλο, ανεξάρτητα από την πρώτη ατυχή εμπειρία μου, γενικά είναι σούπερ –είναι το καλύτερο φαγητό του στρατού και ο «πούστης με κινέζο» (σημ.μ. κοτόπουλο με ρύζι) μαζεύει όλον τον κόσμο. Είναι βέβαια και τι μερίδα θα σου πέσει. Γενικώς, είναι τύχη ο στρατός. Και πόσο σε συμπαθεί αυτός που σερβίρει, όπως προείπαμε. Μετά είναι τα μακαρόνια με κιμά, πολύ συμπαθητικά, εντάξει όχι αλ ντέντε, αλλά πολύ συμπαθητικά. Καλό και το κοκκινιστό μοσχάρι με πουρέ, εξαιρετική κι η φασολάδα. Και οι φακές τρώγονται, αν τα καταφέρουν και βγουν σούπα, δηλαδή, και όχι σε στερεή μορφή –κάτι σε φακόπιτα.
Και ποιος είναι ο σεφ; Οι μάγειρες του Κέντρου έχουν εκπαιδευτεί ως μάγειρες στο στρατό. Δεν ήταν και πριν. Τους έτυχε αυτή η ειδικότητα. Πώς γίνεται ο ένας οδηγός άρματος, ο άλλος πλήρωμα κι ο άλλος τουφεκιοφόρος; Ε, σε κάποιους έτυχε να γίνουν μάγειρες. Όπως δεν ήταν τουφεκιοφόρος ο Ψ στην εκτός στρατού ζωή του, έτσι δεν ήταν και …Σκαρμούτσος ο Χ στη δική του. Στην τύχη γίνονται αυτά. Λοιπόν, όσοι τους έλαχε να γίνουν μάγειρες πάνε για την αντίστοιχη εκπαίδευση ενός μήνα κάπου στη Σπάρτη ή στο Γύθειο. Μπορεί και να σου κάτσει κάποιος που ήταν ήδη μάγειρας να γίνει και μάγειρας στρατού, αυτό είναι σούπερ, αλλά συνήθως είναι 20χρονα παιδιά που δεν έχουν μαγειρέψει ποτέ στη ζωή τους και ξαφνικά πρέπει να ταΐσουν 2.000 άτομα. Αυτοί επιβλέπουν την κουζίνα και ο βασικός τους στόχος είναι να καταφέρουν να έχουν φαΐ. Εντάξει, σκέψου τώρα να έχεις να ζυμώσεις 4.000 σουτζουκάκια; Πώς μπορεί να τρώγονται;
Στα εστιατόρια συχνάζουν ποντίκια που τρομάζουν τα σκυλιά. Τα εστιατόρια έχουν σκυλιά μπροστά και ποντίκια από πίσω. Παρόμοιου μεγέθους. Βλέπει ο σκύλος τον ποντικό και το βάζει στα πόδια… Μια μέρα έκανε γύρα ένας αξιωματικός και ρώταγε αν είμαστε ευχαριστημένοι απ’ το φαΐ. Κάποιο παιδί είπε: «Μήπως είναι πρόβλημα που έχουμε τόσα ποντίκια;» «Έχεις δίκιο, του απάντησε, είναι πολύ σημαντικό πρόβλημα, αλλά κάναμε ό,τι μπορούσαμε». Τελεία. «Άλλος; Έχει να κανείς άλλη ερώτηση;» Ξέρεις, αυτό είναι ο στρατό, είναι η λογική τού: στείλαμε-ένα-έγγραφο-ότι-έχουμε-ποντίκια-μας-είπανε-κάντε-αυτό-κάναμε-αυτό-τα-ποντίκια-ζουν-ακόμη-αλλά-τι-να-κάνουμε-στείλαμε-άλλο-έγγραφο-περιμένουμε. Κάναμε ό,τι μπορούσαμε, δηλαδή.
Mission impossible: Λόχος, θέλει κανείς delivery; Σύντομα οι νεοσύλλεκτοι ανακαλύπτουν, προς μεγάλη τους χαρά, πως υπάρχει τρόπος αντί για θλιβερή ομελέτα, να φάνε ξεγυρισμένο πιτόγυρο. Συνεννοούνται οι 2 γενναιότεροι του κάθε λόχου, που ξέρουν τη διαδρομή και αποφεύγουν τις σκοπιές –γιατί θεωρητικά απαγορεύεται να παραγγείλεις delivery και βγαίνεις «μυστική αποστολή» –και πάνε σε ένα συγκεκριμένο σημείο στο συρματόπλεγμα, απ’ όπου ο μιλημένος ντελιβεράς τούς περνάει την παραγγελία. Η πιο αστεία ιστορία που κυκλοφορεί για το delivery είναι αυτή, που μια μέρα πήραν τηλέφωνο οι αξιωματικοί από το διοικητήριο να παραγγείλουν για μεσημέρι και ο σουβλατζής τους ρώτησε: «Από την πύλη να τα φέρω ή από την τρύπα;». Αυτοί που κάνουν το καβατζιλίκι και περνάνε την παραγγελία βγάζουν και κάτι για την τσέπη τους -γιατί όλα πληρώνονται στο στρατό. Δηλαδή κάνουν 2 ευρώ τα σουβλάκια και στα χρεώνει 2,50 ο έμπειρος που ξέρει τις διαδρομές. Είναι ρίσκο όμως και απρόοπτα συμβαίνουν. Κάποιοι που είχαν πάει πολλές φορές και ήταν πολύ άνετοι, κατέβαιναν μια μέρα πολύ χαρούμενοι ανεμίζοντας τσάντες γεμάτες σουβλάκια για όλους τους θαλάμους και πέσανε μούρη με μούρη με τον αξιωματικό. Και πενήντα σουβλάκια, όπως καταλαβαίνεις, δεν κρύβονται.
Όσα (αντι-γκουρμέ) μου έμαθε ο στρατός
• Υπάρχει βούτυρο που δεν λιώνει ούτε στον καύσωνα. Και είναι το βούτυρο στο πρωινό των φαντάρων. Ένα τετράγωνο κόμπακτ κομμάτι που κανείς μέχρι σήμερα δεν κατάφερε να αλείψει στο ψωμί του όση ώρα κι αν το άφησε. Να σημειώσουμε ότι το ψωμί ήταν όσο ξερό μπορεί να γίνει ένα ψωμί.
• Υπάρχει και μερέντα που λέγεται μελίντα –ή κάπως έτσι.
• Το ψωμί του στρατού είναι πάντα παλιό, ό,τι κι αν γίνει. Δε βρίσκεις ποτέ φρέσκο, παρότι φθάνει φρέσκο καθημερινά. Για ανεξήγητους προς το παρόν λόγους το ψωμί έρχεται την ώρα που οι φαντάροι τρώνε μεσημεριανό, στη 1.00 μ.μ., άρα δεν προλαβαίνει να κοπεί για μεσημέρι. Κόβεται όμως στις 2.00 μ.μ., γιατί έτσι, οπότε το τρως για βραδινό, κομμένο πριν 5 ώρες. Αυτό που περισσεύει το τρως και για πρωινό την άλλη μέρα, κομμένο πριν 16 ώρες. Το γιατί δεν συνεννοούνται με τον προμηθευτή να φτάνει το ψωμί μια δυο ώρες νωρίτερα, είναι ένα ακόμη απ’ τα αναπάντητα ερωτήματα.
• Μην αδικούμε τα ληγμένα, δεν είναι όλα ίδια… Η φέτα, ας πούμε, που την τρώγαμε πάντα ληγμένη, τριών μηνών, δεν είχε πάρει το ανάλογο χρώμα που θα περίμενε κανείς. Αντιθέτως τα σαντουιτσάκια ήθελαν προσοχή. Ανοίγεις το σαντουιτσάκι και τσεκάρεις πρώτα, γιατί αρκετά εμπεριέχουν τυρί …υψηλής παλαίωσης με μπλε και πράσινους κόκκους.