Με την εισβολή των χυτρών ταχύτητας, των αντικολλητικών σκευών και των ντιζαϊνάτων γκάτζετ στην αγορά, τα μαντεμένια σκεύη ξεχάστηκαν απ’ όλους μας. Μόνο οι γνήσιοι λαϊκοί μάγειρες και μαγείρισσες καθώς και οι πολύ μεγάλοι σεφ δεν τα αποχωρίστηκαν ποτέ…
Μαντεμένιο ήταν το τηγάνι της γιαγιάς. Γι’ αυτό, ακόμη και τα σκέτα αυγά της με τηγανητές πατάτες έβγαιναν όνειρο. Με την εισβολή όμως των χυτρών ταχύτητας, των αντικολλητικών σκευών και των ντιζαϊνάτων γκάτζετ στην αγορά, τα μαντεμένια σκεύη ξεχάστηκαν απ’ όλους μας. Μόνο οι γνήσιοι λαϊκοί μάγειρες και μαγείρισσες καθώς και οι πολύ μεγάλοι σεφ δεν τα αποχωρίστηκαν ποτέ.
Ο χυτοσίδηρος ήταν από τα πιο συνηθισμένα υλικά παρασκευής κουζινικών σκευών για πάρα πολλά χρόνια. Έδινε γάστρες, κατσαρόλες και τηγάνια που κρατούσαν μια ζωή και επιπλέον ανταποκρίνονταν εξαιρετικά στην επαφή τους με τη φωτιά, δίνοντας φαγητά-λουκούμια. Η πολύ υψηλή θερμική αγωγιμότητά τους, υπενθυμίζουν οι ειδικοί, δηλαδή το πόσο καλά απορροφούν τη θερμότητα και με τι ισορροπημένο τρόπο τη διαχέουν σε όλη την επιφάνεια του σκεύους, έκανε τα κουζινικά από μαντέμι αναντικατάστατα για τη σπιτική μαγειρική. Στις μαντεμένιες γάστρες το φαγητό ψηνόταν ομοιόμορφα απ’ όλες τις πλευρές του, ακόμη κι αν οι φλόγες σιγόκαιαν μόνο από κάτω του, χωρίς να χάνει τους χυμούς και τους ζωμούς του, στους οποίους -όλοι όσοι μαγειρεύουν το γνωρίζουν- οφείλεται όλη η νοστιμιά. Το μαντέμι ζητούσε χαμηλή φωτιά, θερμαινόταν αργά, μα μόλις έπιανε τη θερμοκρασία, τη διατηρούσε στα τοιχώματά του για μεγάλο διάστημα. Ήταν, με άλλα λόγια, σκεύος που εξοικονομούσε ενέργεια, αλλά ταυτόχρονα και «σκεύος της υπομονής». Μεταξύ μας όμως τώρα, βγαίνει φαγητό της προκοπής χωρίς υπομονή, αν δε δώσεις στη θέρμη και τα υλικά το χρόνο τους; Όχι βέβαια. Άνοστα φαγητά, στην πλειονότητά τους σημαίνει φαγητά που κανείς υπομονετικός δε βρέθηκε να τα περιμένει να νοστιμίσουν. Μέχρι πρότ ινος μαν τεμένια σκεύη χρησιμοποιούσαν μόνο οι λαϊκοί μάγειροι και μαγείρισσες της «παλιάς σχολής» και οι καταξιωμένοι επαγγελματίες σεφ.
Τα τελευταία χρόνια όμως αυξάνονται οι αληθινοί εραστές της μαγειρικής τέχνης, άνθρωποι που ξέρουν να μαγειρεύουν ωραίο σπιτικό φαγητό, που ξαναγυρνούν στο μαντέμι, ως υλικό αναντικατάστατο για κάποιες δημιουργίες τους. Προφανώς δεν το προορίζουν για καθημερινή χρήση, αλλά για κάποια πολύ ιδιαίτερα ψητά του Σαββατοκύριακου ή των γιορτών. Και η αλήθεια είναι ότι γουρουνόπουλο που σιγοψήθηκε σε μαντεμένια γάστρα δε συγκρίνεται σε γεύση με κανένα άλλο χοιρινό. Όσο για τις πατατούλες που το συνοδεύουν …κόλαση (με την καλή έννοια πάντα).
Εκείνο που θέλει προσοχή στις πρώτες χρήσεις, είναι το μαντέμι να «καεί» καλά. Αυτό του προσδίδει αντικολλητικές αρετές, πολύ σημαντικές για τα μετέπειτα μαγειρέματά μας. Αυτό σημαίνει ότι είναι καλό να κάψουμε λάδι στο καινούριο μαντεμένιο μας σκεύος, τηγανίζοντας ή σοτάροντας κάτι μέσα σε αυτό, γιατί η λιπαρή ύλη απορροφιέται από τους πόρους τους και σταδιακά δημιουργεί μια αδιόρατη στρώση στον πάτο που λειτουργεί ως αντικολλητική ασπίδα για τις επόμενες φορές. Οι «μάστορες» του μαντεμιού θεωρούν την πατάτα την καλύτερη περίπτωση λαχανικού για να «κάψουμε» σωστά το μαντέμι μας, μια και το άμυλο συμβάλλει και αυτό ιδιαίτερα στη διαδικασία φραγής των πόρων.
Σήμερα στην αγορά κυκλοφορούν μαντέμια που τα περισσότερα από αυτά είναι κατάλληλα για όλες τις εστίες, ακόμα και τις επαγωγικές, αλλά και για ψήσιμο στο φούρνο! Χάρη δε στην ιδιαίτερα προσεγμένη εμφάνισή τους, είναι επίσης ιδανικά για να σερβίρουμε απευθείας από το σκεύος, μιας και στέκονται ωραιότατα στο κέντρο του τραπεζιού. Με λίγο ψάξιμο θα βρείτε μια μεγάλη γκάμα από μαντεμένια μαγειρικά σκεύη (χύτρες, γάστρες, wok, γκριλιέρες, σκεύη για φοντί), που θα κάνουν τα μαγειρέματά σας αξέχαστα για την οικογένεια και τους φίλους.