ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ | Σούπερ πηγή αντιοξειδωτικών ουσιών για τον άνθρωπο αποτελούν, τα υποτιμημένα και ξεχασμένα από πολλούς καταναλωτές, ελληνικά φρούτα του δάσους.
ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ | Σούπερ πηγή αντιοξειδωτικών ουσιών για τον άνθρωπο αποτελούν, τα υποτιμημένα και ξεχασμένα από πολλούς καταναλωτές, ελληνικά φρούτα του δάσους.
Σύμφωνα με έρευνες τα ελληνικά φρούτα του δάσους μπορούν να ανταγωνίζονται και να υπερτερούν σε θρεπτική αξία τις εισαγόμενες ποικιλίες που προέρχονται από τροπικές χώρες και τη Λατινική Αμερική. Συγκρίνοντας 65 είδη φρούτων (μελέτη Fu et al., 2011) από παραδοσιακές ελληνικές ποικιλίες “η υψηλότερη αντιοξειδωτική ικανότητα βρέθηκε στα…φτωχά τζίτζιφα (!), τα βύσσινα, τα ρόδια, ο λωτός και το κεράσι. Τα παραπάνω “παραδοσιακά” ελληνικά φρούτα ανταγωνίζονται επάξια το αφρικανικό μήλο – σακχαροκάλαμο (sweet sop), το γκουάβα, την παπάϊα, τον ανανά, κ.α.
“Το κεράσι και το βύσσινο είναι από τις καλύτερες πηγές αντιοξειδοτικών γιατί περιέχουν μελατονίνη. Η μελατονίνη είναι πολύ πιο αποτελεσματικό αντιοξειδωτικό, σε σύγκριση με τις βιταμίνες Α και C. Τα πλεονεκτήματα της μελατονίνης, σε σύγκριση με άλλες αντιοξειδωτικές ουσίες, είναι λιποδιαλυτή και υδατοδιαλυτή, άρα μπορεί να είναι στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή μέσα στον οργανισμό, και δεν είναι καθόλου τοξική”, ανέφερε μεταξύ άλλων, (μιλώντας σε συνέδριο της Detrop- Artozyma με θέμα την “Αντιοξειδωτική ικανότητα σε φρούτα και ξηρούς καρπούς”) η δρ. Παυλίνα Δρογούδη, διευθύντρια ερευνών Τμήμα Φυλλοβόλων Οπωροφόρων Δένδρων – Ινστιτούτο Γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων – ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ.
Τα φρούτα και λαχανικά είναι γνωστό πως περιέχουν απαραίτητα ανόργανα στοιχεία και φυτικές ίνες αλλά τα τελευταία χρόνια αναγνωρίζονται ως μία σημαντική πηγή αντιοξειδωτικών ουσιών. Όπως υπογραμμίζει η κ. Δρογούδη, περιέχουν φαινολικά οξέα, φλαβονοειδή, ανθοκυανίνες και ταννίνες, βιταμίνη C (ασκορβικό οξύ), βιταμίνη Α (β -καροτένιο και άλλα καροτενοειδή), βιταμίνη E (α-τοκοφερόλη) κ.α., τα οποία μόνα τους, ή σε συνδυασμό, μπορούν να βελτιώσουν την υγεία του ανθρώπου. Τα τελευταία 20 χρόνια έχουν γίνει συνολικά 3.244 ερευνητικές εργασίες με θέμα τις φαινολικές ουσίες στα φρούτα και λαχανικά που το επιβεβαιώνουν.
Τα ελληνικά super foods
Υπάρχουν πολύ μεγάλες διαφορές στην αντιοξειδωτική ικανότητα μεταξύ ειδών φρούτων. Υψηλότερη αντιοξειδωτική ικανότητα παρουσιάζουν οι καρποί με πολλές ανθοκυανίνες (προσδίδουν κόκκινο, μωβ και μπλέ χρώμα). Τα κράνα, το ρόδι, τα δαμάσκηνα, τα κόκκινα σταφύλια, ο λωτός, κ.α., είναι super foods! Μπορούν εύκολα να καλλιεργηθούν και μερικά απ΄αυτά χωρίς κανένα ψεκασμό με φυτοφάρμακα.
Εξίσου πολύ μεγάλες διαφορές υπάρχουν σε ένα είδος μεταξύ γενοτύπων. Οι ελληνικής καταγωγής ποικιλίες μήλου “φιρίκι”, της κερασιάς τα “τραγανά”,το βερίκοκο “νίκη” και η ροδιά “Ανδομάχη”, είχαν από τις υψηλότερες συγκεντρώσεις αντιοξειδωτικών ουσιών.
Σύμφωνα με την έρευνα “Αντιοξειδωτική ικανότητα, συγκέντρωση ανθοκυανών, ασκορβικού οξέως, κ.α. σε διαφορετικά είδη μικρών φρούτων (Γ. Παντελίδης, Γ. Μαγκανάρης, Μ. Βασιλακάκης, Γ. Διαμαντίδης)” η αντιοξειδωτική ικανότητα είναι μεγαλύτερη στα βατόμουρα (113 – 168) και ακολουθούν: 77 – 145 τα σμέουρα, 84 τα κράνα και 40 – 65 τα ριβήσια (άγρια φρούτα του δάσους).
Αντίστοιχα, τα κράνα είχαν την υψηλότερη συγκέντρωση σε (103 mg/100 φβ) , η φράουλα (46 mg /100 φβ), το πορτοκάλι (31 mg /100 φβ) και το ακτινίδιο (29 – 80 mg /100 φβ).
Ρόδι σε σύγκριση με γκότζι μπέρι, νωπό/ ξηρό, δαμάσκηνο, ροδάκινο και λικέρ ρόδι
Η αντιοξειδωτική ικανότητα και η συγκέντρωση φαινολικών ουσιών είναι παρόμοια στο νωπό καρπό γκότζι μπέρι σε σύγκριση με το ρόδι ενώ η συγκέντρωση φαινολικών ουσιών ήταν παρόμοια στο γκότζι μπέρι με το δαμάσκηνο. Αντίθετα, το λικέρ ροδιού έχει τη μεγαλύτερη αντιοξειδωτική ικανότητα απ΄όλα.
Το ρόδι, το δαμάσκηνο και το μήλο, στην κατηγορία των αποξηραμένων φρούτων, υπερτερούν κατά πολύ σε αντιοξειδωτικά έναντι των εισαγόμενων “ανταγωνιστών” από τις εξωτικές χώρες. Συγκεκριμένα, η αντιοξειδωτική ικανότητα σε αποξηραμένα φρούτα (mmole frap /100 gr) στο ρόδι είναι 7,3, στο δαμάσκηνο 2– 3,7, στο μήλο 1,9– 3,5, στο βερίκοκο 1,3– 4,7, στο χουρμά 1,5– 1,9, στο μάγκο 0,6– 2,3, στον ανανά 0,3– 0,6 και στην παπάϊα μόλις 0,1. (έρευνα Ι. Παντελίδης, Ι. Μάνθος, Π. Δρογούδη).
Αντιοξειδωτική…”ενίσχυση” για μεγαλύτερη υπεραξία στα φρούτα
Ο εκπρόσωπος του Πιστοποιητικού Οργανισμού GMCert και ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Αντιοξειδωτικού Στρές, Αλέξανδρος Παριανός, στην ομιλία του, με θέμα: “Δημιουργία υπεραξίας στα αγροτοδιατροφικά προϊόντα, μέσω της πιστοποίησης της αντιοξειδωτικής τους δύναμης”, υπογράμμισε ότι είναι πλέον κατανοητό σε όλο και περισσότερους παραγωγούς προϊόντων (αγρότες και μεταποιητές τροφίμων), ότι η αντιοξειδωτική δύναμη του προϊόντος τους είναι ένα μέγεθος που υπόκειται σε δυνατότητα διαμόρφωσης αναλόγως των μεθόδων καλλιέργειας, των μετασυλλεκτικών χειρισμών και της βιομηχανικής επεξεργασίας και μπορεί να διαφοροποιήσει το προϊόν τους στην αγορά προσθέτοντας υπεραξία, παρέχοντας απόδειξη, βάσει της εφαρμογής και πιστοποίησης συγκεκριμένου Προτύπου”.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες η ενσωμάτωση γονιδίων που προσδίδουν υψηλή συγκέντρωση αντιοξειδωτικών ουσιών σε εμπορικές ποικιλίες φρούτων πρέπει να διερευνηθεί σε προγράμματα βελτίωσης ποικιλιών, ώστε να αυξηθεί η διαθέσιμη ποσότητα ανά μερίδα φρούτου.
Επίσης, προτείνουν την καλλιέργεια πιο γευστικών ποικιλιών φρούτων και την εκμάθηση των καταναλωτών στο να τρώνε φρούτα όταν είναι ώριμα και σε θερμοκρασία δωματίου και με τη σάρκα (πχ η φλούδα του μήλου περιέχει 10 φορές μεγαλύτερη αντιοξειδωτική ικανότητα σε σχέση με τη σάρκα).
“Το πρότυπο ANTIOXCERT προσεγγίζει την πιστοποίηση της αντιοξειδωτικής δύναμης των αγροδιατροφικών προϊόντων ορίζοντας για κάθε προϊόν την κύρια ή τις κύριες ουσίες στις οποίες οφείλεται η αντιοξειδωτική δύναμη του συγκεκριμένου προϊόντος και ποσοτικοποιώντας τις ουσίες αυτές ανά παρτίδα προϊόντος”, τόνισε ο κ. Παριανός και χαρακτήρισε τη μεσογειακή διατροφή κατεξοχήν αντιοξειδωτική, πλαισιωμένη από καλής ποιότητας λιπαρές ουσίες και υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνες.
“Η εφαρμογή του Προτύπου ANTIOXCERT δημιουργεί μια πλειάδα προϊόντων με κοινή σήμανση δίνοντας την ευκαιρία της συνολικής προώθησης της Ελληνικής-Μεσογειακής Διατροφής”, κατέληξε.