Πρόκειται για είδος εξαιρετικά τοξικό και επικίνδυνο αν καταναλωθεί από τον άνθρωπο και δεν υπάρχει αντίδοτο στην τοξίνη (ΤΤΧ) που περιέχει.
Πρόκειται για είδος εξαιρετικά τοξικό και επικίνδυνο αν καταναλωθεί από τον άνθρωπο και δεν υπάρχει αντίδοτο στην τοξίνη (ΤΤΧ) που περιέχει.
Με αφίσα του το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπου εικονίζεται το ψάρι λαγοκέφαλος και αναγράφεται η φράση «Προσοχή δεν τρώγεται», προειδοποιεί το κοινό για τις επιπτώσεις που επιφέρει η κατανάλωση αυτού του άκρως τοξικού ψαριού, για την τοξίνη του οποίου δεν υπάρχει αντίδοτο, και το οποίο έχει εξαπλωθεί στις κρητικές θάλασσες.
Την προσοχή των καταναλωτών υποχρεώνεται να επιστήσει εκ νέου το τμήμα Αλιείας της Περιφέρειας Κρήτης σχετικά με την κατανάλωση του ψαριού γνωστό ως Λαγοκέφαλος ή Ποντικός, μετά τις σχετικές αναφορές σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ότι ο Λαγοκέφαλος, μπορεί να καταναλωθεί αν κάποιος γνωρίζει πώς να το καθαρίσει, καθώς και πληροφορίες ότι έχουν γίνει απόπειρες κατανάλωσης του συγκεκριμένου είδους. Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, σύμφωνα με τον αναπληρωτή διευθυντή του τμήματος, Κώστα Φωτάκη, θα πρέπει να τονιστεί στο καταναλωτικό κοινό, αλλά και στους επαγγελματίες ή ερασιτέχνες ψαράδες το εξής:
«Εφιστούμε την προσοχή των καταναλωτών, των επαγγελματιών και ερασιτεχνών αλιέων σχετικά με το ψάρι Lagocephalus sceleratus (λαγοκέφαλος) το οποίο έχει εξαπλωθεί και εγκατασταθεί στην Κρήτη. Πρόκειται για είδος εξαιρετικά τοξικό και επικίνδυνο αν καταναλωθεί από τον άνθρωπο και δεν υπάρχει αντίδοτο στην τοξίνη (ΤΤΧ) που περιέχει, η οποία βρίσκεται και στη σάρκα του ψαριού και δεν καταστρέφεται με το μαγείρεμα».
Διευκρινίσεις σχετικά με τοξικά και δηλητηριώδη είδη που έχουν έρθει πρόσφατα στις ελληνικές θάλασσες δίνει η περιβαλλοντική οργάνωση «iSea», επισημαίνοντας ότι η κατανάλωση ορισμένων ειδών μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε απώλεια ανθρώπινης ζωής, με πρόσφατο τον θάνατο τριών ψαράδων στη Λιβύη, που έφαγαν ψάρια του είδους «Lagocephalus sceleratus».
Οπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, στη χώρα μας έχουν εντοπιστεί τέσσερα είδη του γένους Lagocephalus, που όλα αποκαλούνται συνήθως με το κοινό όνομα λαγοκέφαλος. Τα είδη αυτά είναι: «Lagocephalus lagocephalus» (κοινός λαγοκέφαλος και δεν είναι ξενικό είδος), «Lagocephalus sceleratus» (λαγοκέφαλος), «Lagocephalus suezensis» (λαγοκέφαλος του Σουέζ) και «Lagocephalus spadiceus» (καστανόραχος λαγοκέφαλος).
«Πρόσφατα κυκλοφόρησαν ορισμένα άρθρα σχετικά με το ιαπωνικό πιάτο fugu, που καταναλώνεται κυρίως σε ασιατικές χώρες και περιέχει ψάρια της οικογένειας Tetraodontidae, γνωστά και ως pufferfish, μέλη της οποίας αποτελούν και οι λαγοκέφαλοι. Δυστυχώς, η αλήθεια για την τοξικότητα των ειδών λαγοκέφαλου που ζουν στις ελληνικές θάλασσες απέχει πολύ από αυτές τις μαγειρικές “συμβουλές” που διακινούνται διαδικτυακά» τονίζεται σχετικά στην ανακοίνωση όπου ξεκαθαρίζεται ότι κανένας λαγοκέφαλος δεν είναι βρώσιμος.
«Το είδος λαγοκέφαλου, που συνήθως αλιεύεται στα ελληνικά ύδατα (L. sceleratus), δεν ανήκει στα είδη τα οποία δύνανται να καταστούν βρώσιμα κατόπιν της επεξεργασίας τους, καθώς περιέχει τετροδοτοξίνη. Για τον λόγο αυτό, το εν λόγω είδος δεν συμπεριλαμβάνεται και στον κατάλογο του Ιαπωνικού Υπουργείου Υγείας, που αναφέρεται στα βρώσιμα μέρη των pufferfish στην Ιαπωνία» διευκρινίζεται.
Επισημαίνεται δε ότι σύμφωνα με την ισχύουσα ευρωπαϊκή νομοθεσία απαγορεύεται να διατίθενται στην αγορά προϊόντα που παράγονται από τα δηλητηριώδη ψάρια των οικογενειών Tetraodontidae, Molidae, Diodontidae και Canthigasteridae, και ως εκ τούτου ο λαγοκέφαλος, ως μέλος της οικογένειας Tetraodontidae, δεν θα πρέπει να διατίθεται στις ευρωπαϊκές αγορές σε οποιαδήποτε μορφή και εύλογα, φυσικά, δεν θα πρέπει να καταναλώνεται.
Σε άλλα ξενικά είδη ανήκει το «λεονταρόψαρο» (είδος Pterois miles), που εντοπίστηκε το 2015 για πρώτη φορά στις ελληνικές θάλασσες και σταθερά εξαπλώνεται και αυξάνεται σε αριθμό. Είναι είδος ιδιαίτερα ανταγωνιστικό που προκαλεί πολλά προβλήματα στα τοπικά οικοσυστήματα, καθώς δεν έχει φυσικούς εχθρούς, ενώ τα αγκάθια που φέρει στη ράχη του είναι πολύ κοφτερά και δηλητηριώδη. Ένα τσίμπημα μπορεί να προκαλέσει οξύ πόνο, πρήξιμο και σε ακραίες περιπτώσεις έχει επιδράσεις στο καρδιαγγειακό και στο νευρομυϊκό σύστημα. Ωστόσο, αν καθαριστεί προσεκτικά, το κρέας του είναι βρώσιμο και ιδιαίτερα εύγευστο.
«Γερμανός» ή «Αγριόσαλπα»: Πρόκειται για τα δύο είδη Siganus luridus και Siganus rivulatus, που εδώ και πολλά χρόνια έχουν κατακλύσει τις ακτές του Νότιου Αιγαίου και του Ιονίου. Το ραχιαίο πτερύγιο και των δύο ειδών φέρει ελαφρύ δηλητήριο και συνιστάται οι αλιείς να είναι προσεκτικοί όταν το πιάνουν. Αν και στην Ελλάδα τα δύο είδη δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλή προς κατανάλωση, στην Κύπρο πωλούνται σε σχετικά υψηλές τιμές.
«Plototus lineatus»: Μοιάζει με χέλι, έχει καφέ χρώμα σώματος και κρεμ λωρίδες. Είναι ένα από τα πιο δηλητηριώδη είδη παγκοσμίως, καθώς τα κοφτερά πτερύγια και τα αγκάθια του κρύβουν ένα άκρως τοξικό δηλητήριο, που μπορεί να αποβεί μοιραίο για τον άνθρωπο που θα έρθει σε επαφή μαζί του, αν τσιμπιθεί. Πρόκειται για ένα ψάρι του Ινδικού και του Δυτικού Ειρηνικού Ωκεανού που εισήλθε στη Μεσόγειο μέσω της διώρυγας του Σουέζ και πλέον έχει κατακλύσει τις ακτές του Ισραήλ, ενώ έχει εντοπιστεί και στην Τουρκία θέτοντας σε συναγερμό τις ελληνικές αρχές.
Μέδουσα νομάδας: Πρόκειται για μέδουσα μεγάλων διαστάσεων που μπορεί να φτάσει έως και τα 10 κιλά, ενώ η «ομπρέλα» της έχει διάμετρο μέχρι και 58 εκατοστά. H Rhopilema nomadica είναι είδος των πολύ τροπικών θαλασσών, απαντάται σπάνια στη Μεσόγειο και στην Ελλάδα έχει εντοπιστεί τρεις φορές. Η επαφή της με τον άνθρωπο είναι από αρκετά ενοχλητική έως και ιδιαίτερα επικίνδυνη. Οι κολυμβητές θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί και, αν τους τσιμπήσει να μην ακουμπήσουν το πρόσωπό τους, καθώς έχουν αναφερθεί σοβαρές επιπτώσεις σε μάτια και χείλη ατόμων που τσίμπησε.
Η iSea έχει ξεκινήσει το πρόγραμμα “Σε ξενίζει…μοιράσου το μαζί μας”, το οποίο στοχεύει στη μελέτη της κατανομής και της εξάπλωσης των θαλάσσιων ξενικών ειδών στην Ελλάδα και στηρίζεται σε παρατηρήσεις/καταγραφές που στέλνονται από πολίτες που αγαπούν, αλληλεπιδρούν και γνωρίζουν τη θάλασσα στο [email protected] .