PLANET FOOD | Η εντυπωσιακή αύξηση της κρεατοφαγίας παγκοσμίως τα τελευταία 50 χρόνια και τα αίτιά της

PLANET FOOD | Η εντυπωσιακή αύξηση της κρεατοφαγίας παγκοσμίως τα τελευταία 50 χρόνια και τα αίτιά της

Μπορεί να αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων που «ορκίζονται» να μειώσουν την κατανάλωση κρέατος ή ακόμη και να το κόψουν τελείως και να «εκτοξεύεται» ο αριθμός εκείνων που ποστάρουν με χάσταγκ #vegans, ωστόσο αυτό που με βεβαιότητα γνωρίζουμε είναι πως η παγκόσμια κατανάλωση κρέατος έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία 50 χρόνια.

Η παραγωγή κρέατος σήμερα είναι σχεδόν πενταπλάσια από εκείνη των αρχών της δεκαετίας του ’60 – από 70 εκατομμύρια τόνους ξεπέρασε τους 330 εκατομμύρια τόνους το 2017 σύμφωνα με στοιχεία του BBC.

Τα αίτια

Μια απ’ τις βασικότερες αιτίες αυτής της αύξησης αυτής είναι αναμφίβολα η παράλληλη αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, ο οποίος στο μεταξύ υπερδιπλασιάστηκε. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 κατοικούσαν τον πλανήτη περίπου τρία δισεκατομμύρια άνθρωποι ενώ σήμερα υπάρχουν περισσότερα από 7,6 δισεκατομμύρια.

Ωστόσο ο υπερδιπλασιασμός της αύξησης του πληθυσμού δεν αρκεί για να εξηγήσει το γιατί η παραγωγή κρέατος πενταπλασιάστηκε. Εδώ θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς και την αύξηση των εισοδημάτων, καθώς μέσα σε μισό αιώνα το παγκόσμιο μέσο εισόδημα τριπλασιάστηκε.

Η σύγκριση της κατανάλωσης κρέατος μεταξύ διαφόρων χωρών καταδεικνύει ότι γενικά όσο πιο πλούσιοι είμαστε τόσο περισσότερο κρέας τρώμε. Οπότε, δεν είναι μόνο το ότι υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο αλλά κυρίως το ότι υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι που έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν κρέας.

Ποιος τρώει το περισσότερο κρέας;

Το 2013, το πιο πρόσφατο διαθέσιμο έτος, οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και η Αργεντινή, ξεπέρασαν τα 100 κιλά ανά άτομο. Σε ολόκληρη τη Δύση παρατηρούνται εξίσου υψηλά επίπεδα με τις περισσότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης να καταναλώνουν 80-90 κιλά κρέατος το χρόνο ανά άτομο.

Στον αντίποδα, οι φτωχότερες χώρες του κόσμου τρώνε πολύ λίγο κρέας

Ο μέσος κάτοικος Αιθιοπίας καταναλώνει μόλις 7 κιλά, ο κάτοικος της Ρουάντα 8 κιλά και οι Νιγηριανοί 9 κιλά. Για όσους ζουν σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, το κρέας εξακολουθεί να είναι πολυτέλεια.

Είναι προφανές λοιπόν όσοι έχουν υψηλό εισόδημα τρώνε (πολύ) περισσότερο κρέας και εκείνοι που προσπαθούν να επιβιώσουν με πενιχρά εισοδήματα τρώνε ελάχιστο. Αυτό όμως ισχύει για 50 χρόνια ή περισσότερο. Γιατί λοιπόν στο σύνολό της η παγκόσμια κρεατοφαγία παρουσιάζει τέτοιας κλίμακας αύξηση;

Αυτή η τάση σύμφωνα με το σχετικό δημοσίευμα του BBC οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη ζώνη των χωρών μεσαίου εισοδήματος που συνεχώς διευρύνεται. Οι ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες, όπως η Κίνα και η Βραζιλία, παρουσίασαν σημαντική οικονομική ανάπτυξη τις τελευταίες δεκαετίες, η οποία πήγε χέρι χέρι με τη μεγάλη αύξηση της κατανάλωσης κρέατος.

Στην Κένυα, η κατανάλωση κρέατος έχει αλλάξει ελάχιστα από το 1960. Αντίθετα, ο μέσος Κινέζος που στη δεκαετία του 1960 κατανάλωνε λιγότερο από 5 κιλά ετησίως, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980 είχε φτάσει τα 20 κιλά και τις τελευταίες δεκαετίες ξεπέρασε τα 60 κιλά. Το ίδιο συνέβη και στη Βραζιλία, όπου η κατανάλωση κρέατος σχεδόν διπλασιάστηκε από το 1990 – ξεπερνώντας σχεδόν όλες τις δυτικές χώρες στους δείκτες της αύξησης.

Ινδία, μια αξιοσημείωτη εξαίρεση

Ενώ το μέσο εισόδημα τριπλασιάστηκε από το 1990, η κατανάλωση κρέατος δεν ακολούθησε. Είναι μια εσφαλμένη αντίληψη ότι η πλειονότητα των Ινδών είναι χορτοφάγοι – τα δύο τρίτα των Ινδών τρώνε τουλάχιστον κάποιου είδους κρέας, σύμφωνα με έρευνα σε εθνικό επίπεδο. Εντούτοις, η ποσότητα κρέατος που καταναλώνεται στην Ινδία παρέμεινε εξαιρετικά μικρή: για την ακρίβεια ανέρχεται σε λιγότερο από 4 κιλά ανά άτομο, ποσότητα που την καθιστά τη χώρα με τη χαμηλότερη κατανάλωση στον κόσμο. Αυτό οφείλεται εν μέρει σε πολιτισμικούς παράγοντες συμπεριλαμβανομένης της μη κατανάλωσης ορισμένων τύπων κρέατος για θρησκευτικούς λόγους.

Μειώνεται η κρεατοφαγία στη Δύση;

Λόγοι υγείας, κλιματική αλλαγή και αλλά παράγοντες που σχετίζονται με τα δικαιώματα των ζώων οδηγούν σε μια εμφανή αύξηση τον αριθμό των Ευρωπαίων και των Βορειοαμερικανών που δηλώνουν ότι ελάττωσαν ή προσπαθούν να ελαττώσουν το κρέας. Τα καταφέρνουν; Όχι πραγματικά, σύμφωνα με τους αριθμούς.

Πρόσφατα στοιχεία από το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA) δείχνουν ότι η κατά κεφαλή κατανάλωση κρέατος έχει αυξηθεί κατά τα τελευταία χρόνια. Μπορεί το κρέας να υφίσταται απανωτά πλήγματα σε ό,τι αφορά την καλή του φήμη, ωστόσο η κατανάλωσή του στις ΗΠΑ το 2018 ήταν κοντά στο υψηλότερο σημείο της δεκαετίας, παρόμοια με αυτήν στις χώρες τις ΕΕ.