Σημαντική αύξηση του ποσοστού των παιδιών με σωματικό βάρος άνω του φυσιολογικού καταγράφεται στην Ελλάδα, την τελευταία δεκαετία. Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας (ΕΙΕΠ), σήμερα περίπου το 50% των παιδιών σχολικής ηλικίας είναι υπέρβαρα και παχύσαρκα, με το πρόβλημα να επιτείνεται και λόγω οικονομικής κρίσης.
Σημαντική αύξηση του ποσοστού των παιδιών με σωματικό βάρος άνω του φυσιολογικού καταγράφεται στην Ελλάδα, την τελευταία δεκαετία. Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας (ΕΙΕΠ), σήμερα περίπου το 50% των παιδιών σχολικής ηλικίας είναι υπέρβαρα και παχύσαρκα, με το πρόβλημα να επιτείνεται και λόγω οικονομικής κρίσης.
«Από το 2003, που έχουμε την πρώτη επίσημη ελληνική καταγραφή του φαινομένου της παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα, και το ποσοστό των παιδιών με βάρος ανώτερο του φυσιολογικού άγγιζε το 30% σχεδόν, δέκα χρόνια μετά, στην καταγραφή του 2013 διαπιστώσαμε ότι το ποσοστό είχε πια αγγίξει το 50%» υπογραμμίζει ο Ευθύμιος Καπάνταης, πρόεδρος της ΕΙΕΠ.
«Το πρόβλημα είναι εντονότερο στα αστικά κέντρα, καθώς στην Αθήνα το πρόβλημα αφορά περίπου στο 15% – 20% των παιδιών, εν αντιθέσει με τα μικρά νησιά του Αιγαίου, όπου μόνο το 8% περίπου έχουν βάρος ανώτερο του φυσιολογικού. Η διαφοροποίηση αποδίδεται μεταξύ άλλων στο κολατσιό που παίρνουν τα παιδιά από το σπίτι όταν βρίσκονται στο σχολείο, αλλά και στην μεγαλύτερη σωματική δραστηριοποίηση των παιδιών στην επαρχία» συμπληρώνει η Μαρίνα Καραβανάκη-Καρανάσιου, μέλος του ΔΣ της ΕΙΕΠ.
«Και φυσικά η οικονομική κρίση που διέρχεται τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έχει παίξει κι αυτή το ρόλο της. Οι τιμές των τροφίμων, ο περιορισμός του οικογενειακού εισοδήματος και τα πρόχειρα γεύματα συμβάλλουν στην αυξηση του σωματικού βάρους» συμπληρώνει ο κ. Καπάνταης.
Το πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα καταγράφουν λεπτομερώς, τόσο η μελέτη COSI του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που διεξήχθη σε παιδιά 6-10 ετών σε 11 ευρωπαϊκές χώρες, όσο και η μελέτη ENERGY, όπου συμμετείχαν παιδιά 10-12 ετών από επτά ευρωπαϊκές χώρες. Και στις δυο έρευνες διαπιστώνεται ότι στην χώρα μας το 44% των παιδιών είναι υπέρβαρα και παχύσαρκα, με το 11,2% αυτών να χαρακτηρίζονται ιατρικών παχύσαρκα.
Το σχολείο συντελεί στην παιδική παχυσαρκία
Συγκεκριμένα, στη μελέτη COSI με θέμα «Η παιδική παχυσαρκία στην Ελλάδα και η σημασία του σχολικού περιβάλλοντος», που έλαβαν μέρος 5.682 παιδιά 7-9 ετών από ολόκληρη την Ελλάδα, διαπιστώθηκε ότι:
– μόνο το 12% των κυλικείων δημοτικών σχολείων πωλούν φρέσκα φρούτα, ενώ το ποσοστό στη Σλοβενία είναι 95%,
– φρέσκα λαχανικά διατίθενται μόνο από το 5% των σχολικών κυλικείων στην Ελλάδα, εν αντιθέσει με το μέσο όρο των υπολοίπων χωρών που αγγίζει το 38%,
– γάλα πωλείται μόνο στο 18% των ελληνικών σχολικών κυλικείων, με τον μέσο όρο να κυμαίνεται στο 58%,
– γιαούρτι διατίθεται μόνο από το 5% των κυλικείων στα ελληνικά σχολεία, με τις υπόλοιπες χώρες να κυμαίνονται από 14% έως και 70% (Λιθουανία).
«Την ίδια στιγμή παρατηρείται μια χαλαρή εφαρμογή της νομοθεσίας σχετικά με τα επιτρεπόμενα είδη προς πώληση από τα σχολικά κυλικεία στην Ελλάδα, αφού το 11% πωλούν ροφήματα με ζάχαρη, 32,5% φρουτοποτά και χυμούς χωρίς ζάχαρη 46,3%», προσθέτει ο κ. Καπάνταης.
Παράλληλα, στα ελληνικά δημοτικά σχολεία απουσιάζουν οι παρεμβάσεις για την προώθηση ενός ενεργού και υγιεινού τρόπου ζωής, αφού μόνο το 42% των σχολείων έχει λάβει κοινοτική χρηματοδότηση για την υλοποίηση τέτοιων ενεργειών. Αντιθέτως, στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες το ποσοστό αγγίζει το 81%.
Πάντως, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ενώ το 98% των ελληνικών σχολείων διαθέτουν επαρκή χώρο για άθληση, στο 95,4% των σχολείωνο χρόνος άθλησης στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα περιορίζεται στα 60 λεπτά ανά εβδομάδα.
«Από τα παραπάνω στοιχεία γίνεται αντιληπτό ότι και το σχολικό περιβάλλον αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα σε ότι αφορά το αυξημένο ποσοστό της παιδικής παχυσαρκίας των Ελληνόπουλων» σημειώνει η κ. Καραβανάκη-Καρανάσιου.
Η παχυσαρκία είναι νόσος
Η Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παχυσαρκίας (11/10) υπενθυμίζει ότι, η παχυσαρκία κατά την παιδική ηλικία σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα επιπλοκών (ορθοπεδικά προβλήματα, μεταβολικές, καρδιαγγειακές, ενδοκρινολογικές διαταραχές, και άλλα προβλήματα, όπως ο σχολικός εκφοβισμός), ενώ έχει και μακροπρόθεσμες συνέπειες.
«Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παχύσαρκα παιδιά έχουν έως 2,5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρδιαγγειακή νόσο στην ενήλικη ζωή, με τον κίνδυνο να είναι μεγαλύτερος για τα αγόρια. Επίσης, έχουν αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης ως ενήλικες σακχαρώδη διαβήτη, καρκίνου, άσθματος, αλλεργιών και αιφνιδίου θανάτου» τονίζει η κ. Καραβανάκη-Καρανάσιου.
Και ο κ. Καπάνταης προσθέτει ότι «λόγω της παχυσαρκίας και του διαβήτη τύπου ΙΙ, οι σημερινές γενιές παιδιών αναμένεται να ζήσουν λιγότερο από τους γονείς. Χρειαζόμαστε λοιπόν ολοκληρωμένα προγράμματα πρόληψης και διαχείρισης της παχυσαρκίας, με επίκεντρο τη μεσογειακή διατροφή, την άθληση και το υγιεινό τρόπο ζωής στο σπίτι και το σχολείο».
Μέτρο, Ποικιλία, Κίνηση Ευεξία
Προς την κατεύθυνση αυτή κινείται με επιτυχία το πρόγραμμα «Μέτρο, Ποικιλία, Κίνηση Ευεξία» της ΜΚΟ QualityNet Foundation, που έχει ως στόχο την ανάδειξη της ισορροπημένης διατροφής και της σωματικής δραστηριότητας σε μαθητές δημοτικού σχολείου. Στο πρόγραμμα έχουν λάβει μέρος το διάστημα 2007 – 2014, συνολικά 90.000 μαθητές, από 4.800 σχολικά τμήματα, πανελλαδικά.
Σύμφωνα με την αντιπρόεδρος του QualityNet Foundation, Χρυσούλα Εξάρχου, «η ψηφιακή πλατφόρμα του προγράμματος (www.nutritionactivityprogram.gr) απευθύνεται σε δασκάλους και γονείς και τους βοηθά μέσω πλούσιου εκπαιδευτικού και ψυχαγωγικού υλικού να μυήσουν τα παιδιά στην ισορροπημένη διατροφή και τη σωματική άσκηση».
Το πρόγραμμα «Μέτρο, Ποικιλία, Κίνηση Ευεξία» έχει την έγκριση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής και έχει δομηθεί υπό την επιστημονική επιμέλεια και καθοδήγηση της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας, της Μονάδας Ενδοκρινολογίας, Σακχαρώδη Διαβήτη και Μεταβολικού του «Αρεταίειου» Νοσοκομείου και του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Αθηνών.
